بانک مرکزی اروپا

بانک مرکزی اروپا (ECB) مسئول تعیین سیاست­های پولی کشورهای شرکت کننده در EMU است. مقر بانک مرکزی اروپا شهر فرانکفورت آلمان است که بزرگ‌ترین مرکز مالی در منطقه یورو به‌شمار می‌آید. رئیس کنونی بانک مرکزی اروپا، کریستین لاگارد فرانسوی است که جانشین ماریو دراگی ایتالیایی رئیس پیشین آن شد.

هیئت اجرایی EMU متشکل از رئیس بانک مرکزی اروپا، معاون رئیس بانک مرکزی اروپا و چهار عضو دیگر است.

این افراد، به همراه روسای بانک های مرکزی ملی، شورای حاکم را تشکیل می دهند. بانک مرکزی اروپا به گونه­ای سازماندهی شده است که هیئت اجرایی سیاست های دیکته شده توسط شورای حاکم را اجرا می­کند. (ساختار دقیق این بانک در بخش بعدی شرح داده شده است.)

تصمیمات جدید سیاست‌های پولی معمولاً با اکثریت آرا گرفته می­شود، در صورت تساوی در جلسه ماهانه رئیس بانک اروپا، رای نخست را دارد. پس از هر جلسه رئیس بانک مرکزی یک کنفرانس مطبوعاتی برای پاسخ به سوالات برگزار می­کند. از این موضوع همچنین به عنوان فرصتی برای روشن شدن موضع سیاست‌های پولی آنها استفاده می‌شود.

هدف اصلی EMU حفظ ثبات قیمت و رشد است. تغییرات سیاست های پولی و مالی برای اطمینان از تحقق این هدف انجام می شود.

ساختار بانک مرکزی اروپا:

بانک مرکزی اروپا چهار نهاد تصمیم گیری دارد که کلیه تصمیمات را با هدف تحقق وظیفه بانک مرکزی اروپا اتخاذ می کنند:

1. هیئت اجرایی^[1]
2. شورای حاکم ^[2]
3. شورای عمومی ^[3]
4. هیئت نظارت^[4]

هیئت اجرایی

هیأت اجرایی مسئول اجرای سیاست­های پولی (تعریف شده توسط شورای حاکم) و فعالیت روزمره بانک است. این هیئت می­تواند تصمیماتی را برای بانک­های مرکزی ملی صادر کند، همچنین ممکن است اختیاراتی را که شورای حاکم به آن تفویض کرده اعمال کند.

رئیس هیئت مدیره بانک مرکزی اروپا به اعضای هیئت اجرایی نمونه کارهایی از مسئولیت­ها اختصاص می­دهد. هیئت اجرایی به طور معمول هر سه شنبه تشکیل جلسه می دهد.

این هیئت از رئیس بانک (کریستین لاگارد فعلی) ، معاون رئیس بانک (لوئیس دی گویندوس فعلی) و چهار عضو دیگر تشکیل شده است که همه آنها توسط شورای اروپا برای مدت 8 سال غیر قابل تمدید منصوب می شوند.

اعضای هیئت اجرایی بانک مرکزی اروپا “براساس توصیه شورا، پس از مشورت با پارلمان اروپا و شورای حاکم بر بانک مرکزی اروپا، از میان افراد دارای سابقه و تجربه حرفه­ای شناخته شده در امور پولی یا بانکی با توافق مشترک دولت­های کشورهای عضو در سطح سران کشورها یا دولت ها منصوب می­شوند.

به عنوان مثال :

خوزه مانوئل گونزالس-پارامو ، عضو اسپانیایی هیئت اجرایی از ژوئن 2004 ، در اوایل ژوئن 2012 قرار بود هیئت مدیره را ترک کند ، اما از اواخر ماه مه هیچ جایگزینی مشخص نشده بود. اسپانیایی ها از اوایل ژانویه 2012 آنتونیو ساینز دو ویکانا متولد بارسلونا را – کهنه کار که ریاست بخش حقوقی ECB را بر عهده دارد – به عنوان جانشین گونزالس-پارامو معرفی کردند، اما گزینه­های دیگری از لوکزامبورگ، فنلاند و اسلوونی مطرح شدند و تا ماه مه تصمیمی اتخاذ نشد.

پس از یک نبرد سیاسی طولانی و تاخیرهای ناشی از اعتراض پارلمان اروپا به عدم تعادل جنسیتی در بانک مرکزی اروپا، ایو مرش از لوکزامبورگ به عنوان جانشین گونزالس – پارامو منصوب شد. در دسامبر سال 2020 ، فرانک الدرسون در هیئت مدیره بانک مرکزی اروپا جانشین ایو مرش شد.

شورای حاکم

شورای حاکم اصلی ترین نهاد تصمیم گیری در نظام یورو است. این شورا شامل اعضای هیئت اجرایی (در مجموع شش نفر) و روسای بانکهای مرکزی ملی کشورهای منطقه یورو (19 نفر از سال 2015) است.

از ژانویه 2015 ، بانک مرکزی اروپا در وب سایت خود خلاصه ای از مشورت های شورای حاکم را منتشر کرده است. این انتشارات پاسخی نسبی به انتقادات مكرر علیه شفافیت بانک مرکزی اروپا بود. با این وجود، برخلاف سایر بانک­های مرکزی، بانک مرکزی اروپا هنوز سوابق رأی­گیری منصفانه از روسای مستقر در شورای خود را فاش نمی­کند.

شورای عمومی

این شورا که بیشتر نقش مشاوره و هماهنگی را دارد، متشکل از رئیس و معاون رئیس بانک مرکزی اروپا و روسای بانکهای مرکزی از تمام کشورهای اتحادیه اروپا است. شورای عمومی نهادی است که به مباحث انتقالی تصویب یورو می­پردازد ، به عنوان مثال، نرخ ارزهایی را که یورو جایگزین می­کند (ادامه وظایف EMI سابق) تعیین می­کند.

این شورا تا زمانی که یورو توسط همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا پذیرفته نشود ، ادامه خواهد یافت و در آن زمان منحل می شود.

معیارهای اتحادیه پولی و اقتصادی اروپا (EMU)

با تشکیل EMU ، پیمان ماستریخت توسط اتحادیه اروپا تهیه شد تا تعدادی معیار را برای هر کشور عضو اعمال کند. این معیارها توسط اتحادیه برای کمک به آنها در دستیابی به هدفشان تدوین شده است. انحراف از این معیارها توسط هر کشور منجر به جریمه های سنگین می­شود. بر اساس این معیارها مشخص است که بانک مرکزی اروپا وظیفه سختگیرانه­ای دارد تا بر روی تورم و کسری بودجه تمرکز نماید به طورکلی، بانک مرکزی اروپا تلاش می­کند تا رشد سالانه HCPI (شاخص قیمت مصرف کننده هماهنگ) را زیر 2٪ و رشد سالانه M3 (تأمین پول) را در حدود 4.5٪ حفظ کند.

در معاهده 1992 اتحادیه اروپا (پیمان ماستریخت) پیش­شرط­های زیر برای هر کشور عضو اتحادیه اروپا که می­خواهد به اتحادیه اقتصادی و پولی (EMU) بپیوندد، ایجاد شد:

1. یک نرخ تورم نباید بیش از 1.5٪ بالاتر از میانگین سه کشور عضو با بهترین عملکرد برود، با در نظر گرفتن میانگین نرخ 12 ماه از سال قبل از تاریخ ارزیابی.
2. نرخ بهره بلند مدت نباید بیش از 2 درصد بالاتر از میانگین دوازده ماهه نرخ سه کشور با کمترین نرخ تورم باشد.
3. نرخ های مبادله­ای که حداقل طی دو سال در حاشیه میانگین مکانیسم تبادل نرخ ارز^[5] (ERM) در نوسان بوده باشد.
4. نسبت بدهی عمومی به تولید ناخالص داخلی دولت، بیش از 60٪ نباشد. البته اگر به اندازه کافی کاهش یابد، نسبت بالاتر ممکن است مجاز باشد.
5. کسری دولت عمومی که بیش از 3٪ تولید ناخالص داخلی نباشد، اگرچه یک مازاد ناچیز و موقت می­تواند مجاز باشد.

اگر کشوری معیارهای همگرایی را داشته باشد و به EMU بپیوندد، سیاست پولی آن توسط بانک مرکزی اروپا (ECB) تعیین می­شود. بانک مرکزی اروپا (ECB) و سیستم بانک های مرکزی اروپا^[6] (ESCB) موسساتی مستقل از دولت های ملی و سایر نهادهای اتحادیه اروپا هستند و به آنها امکان کنترل کامل سیاست­های پولی را می­دهند. هیچ کشوری نمی­تواند بانک مرکزی اروپا را تحت فشار قرار دهد تا تغییری در سیاست پولی ایجاد کند که فقط به نفع آنها باشد. ابزار اصلی بانک مرکزی اروپا برای کنترل سیاست های پولی به شرح زیر است.

عملیات بازار باز

بانک مرکزی اروپا چهار دسته اصلی از عملیات بازار باز را برای هدایت نرخ بهره، مدیریت نقدینگی و سیگنال دادن به موضع­گیری سیاست­های پولی در نظر گرفته است. این عملیات شامل موارد زیر است:

1. عملیات سرمایه­گذاری اصلی^[7]– این معاملات معکوس تأمین­کننده نقدینگی منظم است که به صورت هفتگی و با سررسید دو هفته انجام می­شود و بخش عمده ای از سرمایه­گذاری مجدد را برای بخش مالی فراهم می­کند.
2. عملیات سرمایه­گذاری بلندمدت^[8]– این معاملات معکوس تأمین کننده نقدینگی با فرکانس ماهانه و سررسید سه ماهه است که بازپرداخت مالی طولانی مدت اضافی را برای طرفین فراهم می کند.
3. عملیات تنظیم دقیق^[9]– این موارد به صورت موقت و با هدف مدیریت وضعیت نقدینگی در بازار و نرخ بهره هدایت شده ، به ویژه برای هموار کردن تأثیرات آن بر نرخ بهره ناشی از نوسانات نقدینگی غیرمنتظره ، اجرا می شوند.
4. عملیات ساختاری^[10]– این موارد شامل صدور گواهی بدهی، معاملات معکوس و معاملات کامل است. هر زمان که بانک مرکزی اروپا بخواهد موقعیت ساختاری یوروسیستم را نسبت به بخش مالی (به طور منظم یا غیر منظم) تنظیم کند، این عملیات انجام خواهد شد.

عملیات سرمایه گذاری مجدد از طریق مکانیزم حراج انجام می­شود. بانک مرکزی اروپا میزان نقدینگی مورد نظر برای حراج را مشخص می­کند (مبلغ اختصاص یافته نامیده می­شود) و از بانک ها درخواست ابراز علاقه می­کند. در یک مناقصه با نرخ ثابت، بانک مرکزی اروپا نرخ بهره ای را که مایل است به آن وام دهد را مشخص می­کند. متناوباً، در یک مناقصه با نرخ متغیر ، نرخ بهره مشخص نشده است و بانک ها برای دسترسی به نقدینگی موجود، علیه یکدیگر پیشنهاد می­دهند (با توجه به حداقل نرخ پیشنهاد مشخص شده توسط بانک مرکزی اروپا).

حداقل نرخ پیشنهاد ECB (نرخ repo)

حداقل نرخ پیشنهادی بانک مرکزی اروپا هدف اصلی سیاست گذاری برای بانک مرکزی اروپا و سطح وام­گیری است که بانک مرکزی اروپا به بانک های مرکزی کشورهای عضو خود ارائه می­دهد. این همچنین نرخی است که ممکن است در جلسات ماهانه بانک مرکزی اروپا تغییر کند. از آنجاکه تورم یکی از نگرانی­های اصلی سیاست گذاران اروپایی است، به طورکلی تمایل بیشتری برای حفظ نرخ بهره در سطح بالا برای جلوگیری از تورم دارند. تغییرات در حداقل نرخ پیشنهاد بانک مرکزی اروپا می­تواند برای یورو پیامدهای زیادی داشته باشد.

بانک مرکزی اروپا هدف نرخ ارز ندارد، اما در رایزنی­های سیاسی خود نرخ ارز را تحت تأثیر قرار می­دهد زیرا می­تواند بر ثبات قیمت تأثیر بگذارد. نرخ بالای ارز فشارهای تورمی را کاهش می­دهد در حالی که نرخ پایین ارز آن را تقویت می­کند. اگر بانک مرکزی اروپا معتقد باشد که تورم نگران کننده است، مداخله در بازارهای ارز منعی ندارد. در نتیجه، نظرات اعضای شورای حاکم توسط معامله گران فارکس از نزدیک مشاهده می­شود و می­تواند تأثیر قابل توجهی بر یورو داشته باشد!!!

علاوه بر جلسات ماهانه آنها، بانک مرکزی همچنین یک بولتن ماهانه منتشر می­کند و پیش­بینی­ها و صورتجلسه کارکنان جلسات گذشته را منتشر می­کند. رئیس بانک مرکزی پس از جلسه سیاستگذاری، یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار می­کند و همراه با هر یک از این خطرات، می­تواند موجب نوسان ارز شود.

1. the Executive Board ↑
2. the Governing Council ↑
3. the General Council ↑
4. the Supervisory Board ↑
5. exchange rate mechanismمکانیسم تبادل نرخ ارز (ERM) راهی است که دولت ها می­توانند بر قیمت نسبی پول ملی خود در بازارهای فارکس تأثیر بگذارند، این مکانیسم به بانک مرکزی اجازه می­دهد تا یک میخ ارز را به منظور عادی سازی تجارت و / یا تأثیر تورم تغییر دهد. میخ ارزی سیاستی است که در آن دولت ملی نرخ ارز ثابت و مشخصی را برای ارز خود با یک ارز خارجی یا سبد ارز تعیین می کند. یک میخ ارزی واقع بینانه می تواند عدم اطمینان را کاهش دهد ، تجارت را رونق بخشد و درآمد را تقویت کند. یک میخ ارز بیش از حد پایین ، سطح زندگی داخلی را پایین نگه می دارد ، به مشاغل خارجی آسیب می رساند و تنش های تجاری با دیگر کشورها ایجاد می کند. یک میخ با نرخ ارز مصنوعی به مصرف بیش از حد واردات کمک می کند ، در طولانی مدت قابل دوام نیست و اغلب با سقوط آن تورم ایجاد می کند. ↑
6. European System of Central Banksنظام اروپایی بانک‌های مرکزی به اختصار ESCB از بانک مرکزی اروپا و بانک‌های مرکزی ملی ۲۷ عضو کشورهای اتحادیه اروپا تشکیل شده است. ای‌اس‌سی‌بی مرجع پولی منطقه یورو نیست، زیرا همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا به یورو نپیوسته‌اند. این نقش توسط نظام یورو انجام می‌شود که شامل بانک‌های مرکزی ملی ۱۹ کشور عضو که یورو را پذیرفته‌اند می‌باشد. هدف ای‌اس‌سی‌بی ثبات قیمت‌ها در سراسر اتحادیه اروپا و بهبود همکاری پولی و مالی بین نظام یورو و کشورهای عضو خارج از منطقه یورو است. ↑
7. main refinancing operations (MRO) ↑
8. longer-term refinancing operations (LTRO) ↑
9. Fine-tuning operations ↑
10. Structural operations ↑