تکنیک‌های معامله‌گری در بازار فارکس

معامله‌گران چگونه در بازار فارکس شرکت می‌کنند؟ تاکنون در مورد ماهیت و چیستی بازار فارکس، اندازه و بزرگی آن، انواع مختلف ارزها و نحوه فروش آنها به‌صورت جفتی درس‌هایی را آموخته‌اید. اما چگونه می‌توان در فارکس معامله کرد؟ اکنون بیایید به نحوه مشارکت در نقش معامله‌گر بازار فارکس نگاهی بیندازیم.

نحوه معامله در بازار فارکس

ازآنجاکه بازار فارکس بسیار جذاب و حیرت‌انگیز است، معامله‌گران روش‌های مختلفی را برای سرمایه‌گذاری یا گمانه‌زنی ارزها پیشنهاد کرده‌اند. محبوب‌ترین ابزارهای مالی عبارتند از: معاملات خرد در بازار فارکس[1]، معاملات اسپات (نقدی) در فارکس[2]، معاملات فیوچرز (آتی) ارزی[3]، قراردادهای اختیار معامله ارزی[4]، صندوق‌های قابل معامله در مبادلات ارزی[5] (یا ETFs)، معاملات CFD (قراردادهای مابه تفاوت) در بازار فارکس و شرط‌بندی روی اسپرد (گستره) در بازار فارکس[6].

شایان‌ذکر است که ما به روش‌های مختلفی می‌پردازیم که معامله‌گران حقیقی («خرد»)[7] می‌توانند در بازار فارکس معامله کنند. سایر ابزارهای مالی مانند معاملات سوآپ (تاخت یا معاوضه ای)[8] و فوروارد (سلف)[9] در فارکس تحت پوشش قرار نمی‌گیرند، زیرا اینگونه قراردادها به معامله‌گران سازمانی ارائه می‌شوند. صرف‌نظر از این ابزارها، اکنون بیایید در رابطه با نحوه مشارکت در دنیای فارکس صحبت کنیم.

معاملات فیوچرز (آتی) ارزی

معاملات فیوچرز یا آتی قراردادهایی برای خرید یا فروش یک دارایی خاص با قیمتی مشخص در تاریخ آتی هستند (به همین دلیل به آنها معاملات آتی می‌گویند!). معامله آتی ارز قراردادی است که قیمتی را تعیین می‌کند که می‌توان یک ارز را با آن خرید یا فروخت و تاریخ مشخصی را برای مبادله ارز تعیین می‌کند.

در سال 1972 معاملات آتی ارز توسط بورس کالای شیکاگو[10] (CME) ایجاد شد. در آن دوران هنوز شلوار دم پاگشاد و چکمه لژدار مد روز بود. ازآنجایی‌که قراردادهای معاملات آتی استانداردسازی شده و معیارمند بوده و در یک صرافی متمرکز[11] معامله می‌شوند، بازار بسیار شفاف و سامان‌یافته است. به‌بیان‌دیگر، اطلاعات قیمت و معاملات به‌راحتی قابل‌دسترسی است. در اینجا می‌توانید درباره معاملات آتی در بازار فارکس بورس کالای شیکاگو اطلاعات بیشتری کسب کنید.

قراردادهای اختیار معامله ارزی

«اختیار معامله[12]» نوعی ابزار مالی است که به خریدار حق یا اختیار خرید یا فروش دارایی به قیمت مشخص در تاریخ انقضای اختیار معامله می‌دهد اما تعهد نمی‌کند. چنانچه معامله‌گری اختیار معامله‌ای را «بفروشد»، موظف است در تاریخ انقضای قرارداد، دارایی را به قیمت مشخصی خریداری کند یا به فروش برساند. درست مانند معاملات آتی، قراردادهای اختیار معامله نیز در یک بورس واحد مانند بورس کالای شیکاگو (CME)، بورس اوراق بهادار بین المللی[13] (ISE) یا بورس سهام فیلادلفیا^[14] (PHLX) معامله می‌شوند. باوجوداین، نقطه‌ضعف معاملات اختیار معامله در بازار فارکس این است که ساعات بازار برای قراردادهای اختیار معامله خاصی محدود است و درجه نقدشوندگی تقریباً به‌اندازه معاملات آتی یا بازار معاملات نقدی نیست.

صندوق‌های قابل معامله در مبادلات ارزی

صندوق قابل معامله در مبادلات ارزی (ETFs) یک ارز واحد یا سبدی از ارزها را نگهداری می‌کند. صندوق‌های قابل معامله در مبادلات ارزی برای افراد عادی این امکان را فراهم می‌کنند تا از طریق یک صندوق مدیریت‌شده در بازار فارکس فعالیت کنند، بدون اینکه مسئولیت انجام معاملات اختصاصی را به عهده بگیرند. صندوق‌های ETF را می‌توان برای گمانه پردازی در بازار فارکس، تنوع‌بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاری یا پوشش در برابر ریسک ناشی از تغییرات قیمت ارز بکار برد.

در اینجا فهرستی از پرطرفدارترین صندوق های قابل معامله در مبادلات ارزی آورده شده است.

صندوق‌های قابل معامله در بورس توسط مؤسسات مالی ایجاد و مدیریت می‌شوند. این مؤسسات ترکیبی از ارزهای مختلف را خریداری و در صندوق خود نگه‌داری می‌کنند و سهام مربوط به این صندوق را در بورس برای عموم مردم عرضه می‌کنند. این قابلیت به شما امکان می‌دهد تا این سهام را مثل سایر سهام شرکت‌های موجود در بازار بورس معامله کنید. مانند قراردادهای اختیار معامله، محدودیت معاملات صندوق‌های قابل معامله در مبادلات ارزی این است که بازار 24 ساعت شبانه‌روز باز نیست. علاوه بر این، صندوق‌های قابل معامله در بورس مشمول کمیسیون و سایر هزینه‌های معاملاتی نیز می‌شوند.

معاملات اسپات (نقدی) در فارکس

بازار معاملات نقدی در فارکس یک بازار «خارج از بورس[15]» تلقی می‌شود که به بازار فرابورس[16] (OTC) نیز موسوم است.بازار فارکس خارج از بورس یک بازار مالی بزرگ، رو به رشد و نقدشونده است که 24 ساعت شبانه‌روز فعالیت می‌کند. بازار فرابورس به معنای بازار سنتی و متعارف نیست چراکه فاقد هرگونه مکان معاملاتی یا «صرافی» مرکزی است.

در بازار فرابورس، مشتری مستقیماً با طرف مقابل معامله می‌کند. برخلاف قراردادهای معاملات آتی ارزی، صندوق‌های قابل معامله در بورس و بالأخص قراردادهای اختیار معاملات ارزی که از طریق بازارهای متمرکز معامله می‌شوند، معاملات اسپات یا نقدی قراردادهای فرابورس (توافق‌نامه‌های خصوصی بین طرفین معامله) هستند. بخش عمده این معاملات از طریق شبکه‌های تجارت الکترونیکی (یا تلفن) صورت می‌گیرد.

بازار اولیه فارکس، بازار «بین کارگزاری یا بازرگانان ارزی[17]» است که در آن کارگزاران (بازرگانان ارزی[18]) فارکس با یکدیگر دادوستد می‌کنند. بازرگان ارزی یک واسطه مالی است که آماده خرید یا فروش ارز در هر زمانی با مشتریان خود است. بازار بین بازرگانان ارزی به دلیل سلطه بانک‌ها در نقش بازرگانان ارزی فارکس، به بازار «بین‌بانکی»[19] نیز معروف است. بازار بین بازرگانان ارزی صرفاً در دسترس مؤسساتی قرار دارد که در حجم زیاد معامله می‌کنند و از ارزش ویژه[20] بسیار بالایی برخوردار هستند. این مؤسسات شامل بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، صندوق‌های بازنشستگی[21]، شرکت‌های سهامی بزرگ و سایر مؤسسات مالی بزرگ هستند که ریسک‌های مرتبط با نوسانات نرخ ارز را مدیریت می‌کنند.

در بازار معاملات اسپات یا نقدی فارکس، یک معامله‌گر نهادی (موسسه معاملاتی)[22] با هدف تولید یا تحویل ارز، توافقنامه یا قراردادی را خریداری می‌کند یا به فروش می‌رساند. معامله نقدی در بازار فارکس، توافق دوجانبه‌ای («بین دو طرف») برای مبادله فیزیکی یک ارز در برابر ارز دیگری است. این توافقنامه یک قرارداد تلقی می‌شود. به‌بیان‌دیگر، این قرارداد معامله نقدی، تعهدی الزام‌آور برای خرید یا فروش مبلغ معینی ارز خارجی به قیمتی است که «نرخ ارز لحظه‌ای[23]» یا نرخ ارز فعلی خوانده می‌شود.

به‌عنوان‌مثال، اگر جفت ارز یورو/دلار آمریکا را در بازار نقدی[24] خریداری کنید، قراردادی را معامله می‌کنید که تصریح می‌کند در ازای دلار آمریکا، مبلغ مشخصی یورو را با قیمت مقرر (یا همان نرخ ارز) دریافت خواهید کرد. شایان‌ذکر است که شما خود دست به معامله ارزهای پایه[25] نمی‌زنید، بلکه قراردادی است که مستلزم ارزهای پایه است.

علیرغم اینکه به این معاملات «اسپات یا نقدی» گفته می‌شود، تراکنش‌ها دقیقاً «همان لحظه[26]» تسویه نمی‌شوند. درواقع، اگرچه معامله نقدی فارکس با نرخ فعلی بازار انجام می‌شود، معامله واقعی تا دو روز کاری پس از تاریخ معامله تسویه نمی‌شود. این حالت به T+2 («امروز به‌علاوه دو روز کاری پس از انجام معامله») موسوم است. به‌بیان‌دیگر، سررسید ارزی که می‌خرید یا می‌فروشید باید ظرف دو روز کاری انجام شود و به آن تاریخ اعتبار[27] یا تاریخ سررسید[28] گفته می‌شود. به‌عنوان‌مثال، موسسه‌ای جفت ارز یورو/دلار آمریکا (EUR/USD) را در بازار معاملات نقدی فارکس خریداری می‌کند.

معامله‌ای که در روز دوشنبه بازگشایی و بسته می‌شود، دارای تاریخ اعتبار چهارشنبه است، بدین معنی که موسسه روز چهارشنبه یورو دریافت خواهد کرد. بااین‌حال، همه ارزها بر اساس دو روز کاری پس از انجام معامله (T+2) تسویه نمی‌شوند. به‌عنوان‌مثال، تاریخ اعتبار جفت ارزهای دلار آمریکا/ دلار کانادا (USD/CAD)، دلار آمریکا/ لیر ترکیه (USD/TRY)، دلار آمریکا/ روبل روسیه USD/RUB و دلار آمریکا/ پزوی فیلیپین (USD/PHP) بر اساس یک روز کاری پس از انجام معامله است که به آن T+1 نیز گفته می‌شود. بااین‌حال، معامله در بازار واقعی اسپات فارکس محلی نیست که در آن معامله‌گران خرده‌پا (خرد)[29] دست به معامله می‌زنند.

معاملات خرد در بازار فارکس

یک بازار ثانویه فرابورس وجود دارد که راهی را برای معامله‌گران خرده‌پا («بی پول‌تر») فراهم می‌کند تا در بازار فارکس شرکت کنند. دسترسی به این بازار توسط «ارائه‌دهندگان معاملات فارکس[30]» اعطا می‌شود. ارائه‌دهندگان معاملات فارکس از طرف شما در بازار اولیه فرابورس معامله می‌کنند. آن‌ها بهترین قیمت‌های موجود را پیدا می‌کنند و سپس قبل از نمایش قیمت‌ها در پلتفرم‌های معاملاتی خود، «حاشیه سود[31]» خود را اضافه می‌کنند. این فرایند شبیه فرایند خرید موجودی کالای یک فروشگاه خرده‌فروشی از یک بازار عمده‌فروشی، افزودن حاشیه سود و نمایش قیمت «خرده‌فروشی» به مشتریان است.

ارائه‌دهندگان معاملات فارکس به «کارگزاران فارکس[32]» نیز موسوم هستند. در اصطلاح فنی، این ارائه‌دهندگان کارگزار نیستند زیرا یک کارگزار صرفاً در نقش واسطه بین خریدار و فروشنده («بین دو طرف») عمل می‌کند؛ اما موضوع این نیست، زیرا ارائه‌دهنده معاملات فارکس به‌عنوان طرف مقابل شما در معامله نقش‌آفرینی می‌کند. به‌بیان‌دیگر، اگر قصد خرید داشته باشیم کارگزار در نقش فروشنده ظاهر می‌شود و اگر قصد فروش داشته باشیم کارگزار در نقش خریدار ظاهر می‌شود. اکنون برای اهداف ساده‌سازی، همچنان از اصطلاح «کارگزار فارکس» استفاده می‌کنیم زیرا این اصطلاح همان چیزی است که بیشتر معامله‌گران با آن آشنایی دارند اما دانستن تفاوت آن مهم است.

اگرچه قرارداد معامله نقدی فارکس معمولاً مستلزم تحویل ارز ظرف دو روز است، اما عملاً هیچ‌کس ارزی را در معاملات فارکس تحویل نمی‌گیرد. این موقعیت (پوزیشن) معاملاتی[33] به‌ویژه در بازار معاملات خرد فارکس در تاریخ سررسید تمدید می‌شود. به یاد داشته باشید، شما درواقع به‌جای خود ارز، قرارداد مربوط به تحویل ارز پایه را خریدوفروش می‌کنید. این یک قرارداد صرف نیست، بلکه یک قرارداد اهرم‌دار[34] محسوب می‌شود.

خرده معامله‌گران فارکس نمی‌توانند براساس قراردادهای نقدی و اهرم‌دار فارکس ارز «دریافت یا پرداخت کنند.» اهرم به شما این امکان را می‌دهد که مبالغ زیادی ارز را در ازای مبلغ بسیار ناچیزی کنترل کنید. کارگزاران معاملات خرد فارکس به شما اجازه می‌دهند با اهرم معامله کنید، به همین دلیل است که می‌توانید پوزیشن‌های معاملاتی را با ارزش 50 برابر وجه تضمین موردنیاز اولیه[35] بازگشایی کنید. به‌عنوان‌مثال، با 2000 دلار، می‌توانید پوزیشن معاملاتی یورو/دلار آمریکا (EUR/USD) به ارزش 100,000 دلار باز کنید.

تصور کنید کسری یورو/دلار آمریکا دارید و مجبور هستید مبلغی به ارزش 100,000 دلار، یورو تحویل دهید! شما نمی‌توانید قرارداد را به‌صورت نقدی تسویه کنید زیرا فقط 2000 دلار در حساب خود دارید و بودجه کافی برای تأمین معامله در اختیار نخواهید داشت! بنابراین یا باید معامله را قبل از تسویه آن ببندید یا آن را «تمدید کنید[36]».

کارگزاران معاملات خرد فارکس به‌طور خودکار موقعیت‌های معاملاتی مشتری را «تمدید می‌کنند» تا از این دردسر تحویل فیزیکی خودداری کنند. هنگامی‌که معامله اسپات یا نقدی فارکس به‌صورت فیزیکی تحویل داده نمی‌شود، بلکه صرفاً به‌طور نامحدود تا زمان بسته شدن معامله تمدید می‌شود، به آن «معامله نقدی با قابلیت تمدید در بازار فارکس[37]» یا «قرارداد معاملات نقدی با قابلیت تمدید فارکس[38]» گفته می‌شود. در آمریکا، کمیسیون معاملات آتی کالا[39] (CFTC) این فرایند را «معامله خرد فارکس[40]» خوانده است. به‌این‌ترتیب، از اجبار به پذیرش (یا تحویل) 100,000 یورو طفره می‌روید.

معاملات خرد فارکس با ورود یک معامله و تراکنش مساوی اما مخالف با کارگزار فارکس موردنظر بسته می‌شود. به‌عنوان‌مثال، چنانچه پوند انگلیس را با دلار آمریکا خریداری کنید، با فروش پوند انگلیس در ازای دلار آمریکا، معامله را می‌بندید. به این فرایند، سر به سرسازی (تهاتر)[41] یا تسویه[42] معامله نیز می‌گویند. چنانچه موقعیت معاملاتی در پایان روز کاری باز مانده باشد، برای اجتناب از تحویل ارز، آن پوزیشن به‌صورت خودکار به تاریخ سررسید بعدی منتقل می‌شود.

کارگزار خرد فارکس به‌طور خودکار قرارداد معامله اسپات یا نقدی را تا زمان بسته شدن معامله به‌صورت نامحدود ادامه می‌دهد. رویه تمدید و انتقال جفت ارز به‌منزله فردا-پس فردا[43] (یا «Tom-Next») شناخته می‌شود که مخفف «فردا و روز بعدش» است. تمدید یا انتقال پوزیشن‌های معاملاتی منجر به پرداخت بهره یا کسب سود توسط معامله‌گر می‌شود. این هزینه‌ها به نرخ بهره شبانه[44] (یا بهره دریافتی یا پرداختی برای حفظ پوزیشن شبانه[45]) موسوم هستند. کارگزار فارکس کارمزد را برای شما محاسبه می‌کند و موجودی حساب[46] شما را بدهکار یا بستانکار می‌کند.

معاملات خرد بازار فارکس گمانه‌پردازانه (سفته‌بازانه[47]) تلقی می‌شود. به‌بیان‌دیگر، معامله‌گران سعی می‌کنند گمانه پردازی کنند یا روی نوسانات و تغییرات نرخ ارز شرط‌بندی کنند (و از آن سود ببرند). آن‌ها به دنبال تصاحب فیزیکی ارزهای خریداری‌شده یا تحویل ارزهای فروخته‌شده نیستند.

شرط‌بندی روی اسپرد در بازار فارکس

شرط‌بندی روی اسپرد (تفاوت قیمت)[48] یک محصول مشتقه است، به این معنی که شما مالکیت دارایی پایه را در اختیار نمی‌گیرید، بلکه در هر جهتی گمانه‌زنی می‌کنید که فکر می‌کنید قیمت آن دارایی به سمت بالا یا پایین نوسان خواهد کرد. شرط‌بندی روی اسپرد در بازار فارکس به شما این امکان را می‌دهد تا در مورد جهت‌گیری آتی قیمت یک جفت ارز گمانه پردازی کنید.

قیمت جفت ارز مورداستفاده در شرط‌بندی اسپرد از قیمت جفت ارز در بازار معاملات نقدی فارکس مشتق‌ شده است. سود یا زیان شما مبتنی بر میزان نوسان بازار به نفع شما قبل از بستن موقعیت معاملاتی و میزان پولی مشخص می‌شود که در هر «نقطه» از نوسان قیمتی[49] روی آن شرط‌بندی کرده‌اید. شرط‌بندی روی اسپرد در بازار فارکس توسط «ارائه‌دهندگان شرط‌بندی اسپرد[50]» ارائه می‌شود.

شوربختانه، چنانچه در آمریکا زندگی می‌کنید، شرط‌بندی روی اسپرد اقدامی غیرقانونی تلقی می‌شود. علیرغم اینکه این معامله توسط مرجع نظارتی خدمات مالی[51] (FSA) در انگلیس نظارت می‌شود، آمریکا شرط‌بندی روی اسپرد را قماربازی اینترنتی[52] می‌داند که در حال حاضر قدغن است.

معاملات CFD در بازار فارکس

قرارداد مابه تفاوت[53] (“CFD”) یک قرارداد مشتقه مالی[54] به شمار می‌آید. محصولات مشتقه[55] قیمت بازار یک دارایی پایه را دنبال می‌کنند تا معامله‌گران بتوانند درباره صعود یا نزول قیمت گمانه‌زنی کنند. قیمت یک معامله CFD از قیمت دارایی پایه «مشتق شده» است. معامله CFD یک قرارداد تلقی می‌شود که معمولاً بین ارائه‌دهنده CFD و معامله‌گر انجام می‌شود. در این معامله، یکی از طرفین متعهد می‌شود که مابه تفاوت ارزش اوراق بهادار بین بازگشایی و بسته شدن معامله را به دیگری پرداخت کند.

به‌عبارت‌دیگر، اساساً معامله CFD، شرط‌بندی روی دارایی خاصی است که ارزش آن بالا یا پایین می‌رود. در این معامله، ارائه‌دهنده CFD و شما توافق می‌کنید که هرکسی که شرط را برنده شود، مابه تفاوت قیمت دارایی هنگام ورود به معامله و قیمت آن هنگام خروج از معامله را به دیگری پرداخت کند. معامله CFD در بازار فارکس، توافق‌نامه (یا «قراردادی») برای مبادله مابه تفاوت قیمت یک جفت ارز از زمان بازگشایی پوزیشن معاملاتی در مقابل زمان بسته شدن آن است.

قیمت قرارداد مابه تفاوت یک جفت ارز از قیمت جفت ارز در بازار اسپات یا نقدی فارکس مشتق می‌شود. (حداقل بایستی به همین منوال باشد. در غیر این صورت، ارائه‌دهنده CFD قیمت خود را بر چه مبنایی قرار می‌دهد؟) معاملات CFD در بازار فارکس این فرصت را برای شما فراهم می‌کند تا یک جفت ارز را در هر دو جهت معامله کنید. به‌بیان‌دیگر، شما می‌توانید هم پوزیشن خرید (لانگ) و هم پوزیشن فروش (شورت) داشته باشید. چنانچه قیمت در جهت انتخابی شما حرکت کند، سود خواهید برد و اگر برخلاف جهت شما حرکت کرد، زیان خواهید دید.

در اتحادیه اروپا و بریتانیا، نهادهای نظارتی بدین نتیجه رسیدند که «قراردادهای معامله نقدی باقابلیت تمدید در فارکس» با قراردادهای متعارف معاملات نقدی فارکس متفاوت هستند. دلیل اصلی این موضوع آن است که با قراردادهای معامله نقدی باقابلیت تمدید در فارکس هیچ قصدی برای تحویل فیزیکی واقعی («اخذ مالکیت») یک ارز وجود ندارد. هدف آن صرفاً گمانه‌زنی در مورد حرکت و نوسان قیمت ارز پایه است.

هدف از معامله یک قرارداد معامله نقدی باقابلیت تمدید در فارکس، پذیرش ریسک نوسانات قیمتی مربوط به جفت ارز پایه بدون برخورداری از مالکیت واقعی آن است. بنابراین، برای شفاف‌سازی و تبیین این تمایز، قرارداد معامله نقدی باقابلیت تمدید در فارکس به‌منزله یک معامله CFD عمل می‌کند. (در آمریکا، قراردادهای مابه تفاوت غیرقانونی هستند، بنابراین به «معاملات خرد فارکس» موسوم هستند.) معاملات CFD در بازار فارکس توسط «ارائه‌دهندگان CFD» ارائه می‌شود. در خارج از آمریکا، خرده معاملات فارکس معمولاً با معاملات CFD یا شرط‌بندی روی اسپرد انجام می‌شود.

[1] retail forex

[2] spot FX

[3] currency futures

[4] currency options

[5] currency exchange-traded funds

[6] forex spread betting

[7] individual (“retail”) traders

[8] Swaps

[9] forwards      

[10] Chicago Mercantile Exchange

[11] Centralized exchange

[12] Option

[13] International Securities Exchange

[14] Philadelphia Stock Exchange

[15] Off-exchange

[16] Over-the-counter

[17] Interdealer

[18] Dealers

[19] Interbank market

[20] Net worth

[21] pension funds

[22] institutional trader

[23] Spot exchange rate

[24] Spot market

[25] Underlying currencies

[26] on the spot

[27] value date

[28] delivery date

[29] Retail traders

[30] Forex trading providers

[31] Markup

[32] Forex brokers

[33] Position

[34] leveraged contract

[35] Initial required margin

[36] Roll over

[37] rolling spot forex transaction

[38] rolling spot FX contract

[39] Commodity Futures Trading Commission

[40] Retail forex transaction

[41] Offsetting

[42] Liquidating

[43] Tomorrow-Next

[44] Swap fee

[45] Rollover fee

[46] Account balance

[47] Speculative

[48] Spread betting

[49] Price movement

[50] Spread betting providers

[51] Financial Services Authority

[52] Internet gambling

[53] Contract for difference

[54] Financial derivative

[55] Derivative products