دلار آمریکا

دلار آمریکا یکای پول رسمی ایالات متحده آمریکا است. کنگره ایالات متحده آمریکا در ۶ ژوئیه به اتفاق آرا دلار را یکای پول آن کشور قرار داد. پیش از استقلال ایالات متحده یعنی در ۴ ژوئیه ۱۷۷۶، پول انگلستان (لیره) در ۱۳ مهاجرنشین انگلیسی آمریکای شمالی رایج بود. در جریان انقلاب، آمریکاییان سکه نقره‌ای اسپانیا به نام «دلار» را که در مکزیک رایج بود وسیله داد و ستد قرار دادند و به همین دلیل نام پول ملی خود را «دلار» گذاشتند. مرکزیت دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی امتیازات چشم‌گیری را به اقتصاد آمریکا داده‌است. آمریکا ضمن داشتن کسری تراز تجاری، می‌تواند هزینه و سرمایه مصرفی را فراتر از تولید داخلی تأمین کند و به سرمایه‌گذاری‌هایی دست زند که بسیار بیشتر از اندوخته‌های داخلی آن است، زیرا خارجی‌ها علاقه‌مندند دارایی‌های خود را به دلار افزایش دهند. بیش از ۸۰ درصد تراکنش‌های پولی دنیا بر اساس دلار آمریکا انجام می‌شوند. این یعنی دلار نقد شونده ترین ارز دنیا است. این یعنی دلار آمریکا می‌تواند حجم بزرگی از جریانات سرمایه را جذب کند و در عین حال نوسان شدیدی در دلار روی ندهد. به همین دلیل زمانی که سرمایه‌گذاران با جریانات ریسک گریزی در بازار مواجه می‌شوند، سعی می‌کنند تا به کمک دلار آمریکا از سرمایه‌گذاری خود خارج شوند. این موضوع باعث شده تا دلار آمریکا رابطه معکوسی با دارایی‌های ریسکی یا پربازده‌ی مثل سهام، کالا یا ارزهای پربازده داشته باشد و به عنوان دارایی حافظ ارزش یا امن برای سرمایه‌گذاران عمل کند. به طور مثال در بحران مالی جهانی که اقتصاد آمریکا منشأ و مبدأ اصلی این بحران بود شاهد افزایش شدید ارزش دلار در بازار فارکس بودیم. با این حال بایستی توجه داشت که دلار تنها زمانی در قالب ارز حافظ ارزش عمل می‌کند که میزان جریانات ریسک گریزی به بالاترین سطح ممکن رسیده باشد.

تاریخچه دلار آمریکا

1. تأسیس دلار(1792): دلار آمریکا اولین بار در سال 1792 با تصویب “قانون ضرب سکه” (Coinage Act) توسط کنگره ایالات متحده به‌وجود آمد. این قانون دلار را به‌عنوان واحد پول رسمی ایالات متحده تعیین کرد و آن را بر پایه نقره و طلا قرار داد.
2. پایه استاندارد طلا(1879 تا 1933): از سال 1879 تا 1933، دلار آمریکا به‌طور کامل از نظام استاندارد طلا پیروی می‌کرد، به این معنی که هر دلار قابل تبدیل به مقدار مشخصی طلا بود. این نظام باعث ثبات ارزی در تجارت بین‌المللی شد.
3. پایان استاندارد طلا(1971): در سال 1971، رئیس‌جمهور ریچارد نیکسون سیستم استاندارد طلا را لغو کرد و دلار آمریکا به یک ارز فیات تبدیل شد. این به معنی آن بود که دیگر دلار بر مبنای طلا پشتوانه نداشت و ارزش آن بر اساس اعتماد و عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شد.

ویژگی های مهم دلار

دلار آمریکا (USD) به عنوان ارز ذخیره جهانی و پرمعامله‌ترین ارز در بازارهای مالی نقش بسیار مهمی دارد. در اینجا به چند نکته کلیدی درباره اهمیت دلار آمریکا در بازارهای مالی اشاره می‌کنم:

1. دلار به عنوان ارز فیات

• دلار آمریکا امروزه یک ارز فیات است؛ یعنی پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارد و ارزش آن ناشی از اعتماد به دولت ایالات متحده و بانک مرکزی آن یعنی فدرال رزرو است.

1. نقش دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی

• دلار آمریکا بیشترین سهم را در ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی دنیا دارد. این مسئله به دلیل ثبات نسبی اقتصادی آمریکا و اطمینان از نقدشوندگی بالای دلار است.
• دلار آمریکا به‌عنوان ذخیره ارزی جهانی عمل می‌کند. بسیاری از کشورها مقادیر قابل توجهی دلار را در ذخایر ارزی خود نگه می‌دارند تا در تجارت بین‌المللی و ثبات اقتصادی از آن استفاده کنند. این ویژگی باعث شده دلار از نوسانات اقتصادی داخلی و خارجی به نسبت در امان بماند.
• بسیاری از قراردادهای تجاری و کالاهای اساسی مانند نفت، طلا، و سایر فلزات گرانبها به دلار تسویه می‌شوند.

1. اثر نرخ بهره و سیاست‌های پولی فدرال رزرو

• فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) نقش مهمی در تعیین نرخ بهره ایفا می‌کند. هر تغییری در نرخ بهره آمریکا می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر نرخ ارز دلار داشته باشد. افزایش نرخ بهره باعث افزایش تقاضا برای دلار و کاهش آن منجر به کاهش ارزش دلار می‌شود.
• تصمیمات فدرال رزرو درباره سیاست‌های پولی (مانند تسهیل کمّی یا کاهش نرخ بهره) به‌طور مستقیم بر قدرت دلار و جریان سرمایه در بازارهای مالی جهانی اثرگذار است.

1. رابطه دلار با کالاها (کامودیتی‌ها)

• کالاهایی مانند نفت و طلا به دلار قیمت‌گذاری می‌شوند. بنابراین، هرگونه تغییر در ارزش دلار می‌تواند تأثیر مستقیم بر قیمت این کالاها بگذارد. به عنوان مثال، کاهش ارزش دلار معمولاً منجر به افزایش قیمت طلا و بالعکس می‌شود.
• دلار قوی می‌تواند قیمت کامودیتی‌ها را کاهش دهد چون هزینه آن‌ها برای خریداران غیرآمریکایی افزایش می‌یابد.
• بیشتر کالاها و خدمات بین‌المللی، به‌ویژه نفت (که به “پترو دلار” معروف است)، با دلار آمریکا معامله می‌شوند. این موقعیت باعث می‌شود که تقاضای دلار در سطح جهانی همیشه بالا باشد.
• از آنجا که قیمت بسیاری از کالاها، مانند طلا و نفت، با دلار آمریکا معامله می‌شود. افزایش یا کاهش ارزش دلار می‌تواند تأثیر مستقیمی بر قیمت این کالاها داشته باشد. به‌عنوان مثال، زمانی که دلار ضعیف می‌شود، قیمت کالاهایی مثل طلا و نفت معمولاً افزایش می‌یابد و برعکس.

1. شاخص دلار آمریکا(DXY)

• شاخص دلار آمریکا (DXY) ارزش دلار را در برابر سبدی از ارزهای جهانی اندازه‌گیری می‌کند. معامله‌گران فارکس و تحلیل‌گران اقتصادی از این شاخص به عنوان یک معیار برای سنجش قدرت دلار استفاده می‌کنند.
• نوسانات در شاخص دلار اغلب نمایانگر تغییرات مهم در اقتصاد جهانی است و می‌تواند نشانه‌ای از ریسک‌گریزی یا ریسک‌پذیری در بازار باشد.

1. تأثیر داده‌های اقتصادی آمریکا

• داده‌های اقتصادی آمریکا مانند تولید ناخالص داخلی(GDP)، نرخ بیکاری، شاخص قیمت مصرف‌کننده(CPI) و شاخص قیمت تولیدکننده(PPI) تاثیر بسزایی بر ارزش دلار دارند. گزارش‌های اقتصادی قوی معمولاً باعث تقویت دلار می‌شوند.
• داده‌های ضعیف اقتصادی می‌توانند باعث کاهش تقاضا برای دلار و تغییرات در سیاست‌های پولی شوند.

1. دلار به عنوان دارایی امن(Safe Haven)

• در زمان‌های عدم اطمینان اقتصادی یا بحران‌های مالی جهانی، سرمایه‌گذاران معمولاً به دلار به عنوان یک دارایی امن روی می‌آورند. این پدیده به دلیل اطمینان به اقتصاد آمریکا و نقش دلار به عنوان ارز اصلی ذخایر جهانی است.
• هرگونه تنش ژئوپلیتیکی یا اقتصادی می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای دلار شود، چرا که بسیاری از کشورها و مؤسسات مالی در پی حفظ ارزش دارایی‌های خود به دلار روی می‌آورند.

1. تأثیر جنگ‌های ارزی و سیاست‌های تجاری

• تنش‌های تجاری و جنگ‌های ارزی بین آمریکا و سایر کشورها، مانند چین، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر ارزش دلار بگذارد. تعرفه‌ها و سیاست‌های حمایت‌گرایانه آمریکا ممکن است منجر به تغییرات در جریان سرمایه و اثرگذاری بر نرخ دلار شوند.

1. تأثیر بحران‌های مالی و بدهی دولت آمریکا

• وضعیت مالی دولت آمریکا و میزان بدهی عمومی آن یکی از عوامل تأثیرگذار بر دلار است. افزایش بدهی‌ها ممکن است نگرانی‌هایی درباره پایداری مالی آمریکا ایجاد کند و فشار بر ارزش دلار ایجاد کند.
• اگرچه بدهی بالا معمولاً نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند، اما تاکنون اعتماد جهانی به دلار به عنوان ارز ذخیره پابرجا بوده است.

جمعبندی

دلار آمریکا به دلیل نقش برجسته‌اش در تجارت جهانی، ذخایر ارزی و سیاست‌های پولی جهانی، یک ارز کلیدی در بازارهای مالی است. معامله‌گران و تحلیل‌گران باید به دقت تحولات اقتصادی آمریکا، تصمیمات فدرال رزرو و عوامل ژئوپلیتیکی را دنبال کنند، چرا که همه این عوامل بر ارزش دلار تأثیر می‌گذارند.