مقدمه

 نرخ بهره شبانه (Over Night Rate)  در بازار فارکس به نرخ بهره­ای اشاره دارد که در آن یک نهاد سپرده­گذاری که عموماً بانک­ها هستند، یک شبه قرض می­دهند یا قرض می­گیرند. در بیشتر کشورها، نرخ بهره شبانه ، نرخی است که در آن بانک مرکزی برای تعیین سیاست­های پولی مشخصی از این نرخ از آن استفاده می­کند. همچنین در بازار فارکس، به نرخ بهره شبانه، سواپ (Swap) نیز گفته می­شود. در این نوشتار تلاش می­شود تا مفهوم نرخ بهره شبانه، اهمیت، کاربردها و ویژگی­های آن به ویژه در بازار فارکس مورد بررسی قرار بگیرد.

مفهوم نرخ بهره شبانه (SWAP)

تامین مالی یک شبه، همچنین به عنوان مبادله یک شبه یا به بیانی ساده­تر، سوآپ (SWAP) نیز شناخته می‌شود. نرخ بهره شبانه (SWAP) به سود یا هزینه تامین مالی مرتبط با حفظ موقعیت یک شبه در بازار فارکس اشاره دارد. این نرخ بهره، هزینه یا درآمدی است که معامله‌گران برای باز نگه داشتن موقعیت‌های خود پس از پایان روز معاملاتی متحمل می‌شوند. در بازار فارکس، ارزها به صورت جفت، معامله می‌شوند و هر ارز در یک جفت دارای نرخ بهره­ای است که توسط بانک مرکزی آن تعیین شده است. وقتی یک معامله‌گر، وارد معامله فارکس می‌شود و آن را یک شب نگه می‌دارد، اساساً یک ارز را برای خرید ارز دیگر قرض می‌گیرد. تفاوت نرخ بهره بین دو ارز در این جفت، هزینه یا درآمد حفظ موقعیت یک شبه را تعیین می‌کند.

ویژگی­های نرخ بهره شبانه

نرخ بهره شبانه (Swap) عمدتاً در بازار فارکس مورد استفاده قرار می­گیرد. این نرخ دارای برخی ویژگی­های خاص است. در ادامه برخی از مهم­ترین ویژگی­های نرخ بهره شبانه ارائه شده است:

1. تفاوت نرخ بهره: هزینه یا درآمد تامین مالی یک شبه بر اساس تفاوت نرخ بهره بین دو ارز در یک جفت ارز محاسبه می‌شود. اگر نرخ بهره ارز خریداری شده بالاتر از نرخی باشد که به فروش می‌رسد، معامله‌گر ممکن است یک سوآپ مثبت یا درآمد بهره کسب کند. برعکس، اگر نرخ بهره­ی ارز فروخته شده بالاتر باشد، معامله‌گر ممکن است متحمل یک سوآپ منفی یا هزینه بهره شود.
2. امتیاز مبادله: تأمین مالی یک شبه معمولاً بر حسب امتیازهای مبادله بیان می‌شود که نشان­دهنده پیپ­هایی است که از نرخ مبادله لحظه­ای اضافه یا کم می‌شود تا تفاوت نرخ بهره را در نظر بگیرد. برای محاسبه قیمت تعدیل شده برای روز معاملاتی بعدی، امتیاز مبادله به قیمت افتتاحیه موقعیت اضافه یا کم می‌شود.
3. موقعیت‌های بلند و کوتاه: محاسبه تامین مالی یک شبه به این بستگی دارد که معامله‌گر دارای موقعیت خرید (Buy) یا فروش (Sell) است. برای یک موقعیت خرید، معامله‌گر بر اساس ارز پایه سود دریافت می‌کند و به ارز مظنه سود می‌پردازد. در یک موقعیت کوتاه، برعکس است: معامله‌گر به ارز پایه سود می‌پردازد و بر روی ارز مظنه سود می‌گیرد.
4. سوآپ سه گانه (سوآپ آخر هفته): از آنجایی که بازار فارکس در تعطیلات آخر هفته بسته است، تامین مالی یک شبه برای موقعیت­هایی که در آخر هفته برگزار می‌شود معمولاً چهارشنبه‌ها محاسبه می‌شود. این سوآپ سه­گانه یا سوآپ آخر هفته نامیده می‌شود که در آن هزینه بهره یا درآمد سه روز محاسبه می‌شود.
5. نرخ مبادله بروکر: هر کارگزار فارکس نرخ‌های سوآپ خود را دارد که ممکن است بر اساس شرایط بازار، نقدینگی و سیاست‌های کارگزار متفاوت باشد. نرخ‌های سوآپ را می‌توان در پلت­فرم معاملاتی کارگزار یافت و معمولاً به صورت مقادیر مثبت یا منفی برای هر جفت ارز نمایش داده می‌شود.

تامین مالی یک شبه (Swap) یکی از ملاحظات مهم برای معامله‌گرانی است که یک شبه موقعیت مناسبی دارند، زیرا می‌تواند به طور قابل توجهی بر سودآوری کلی معاملات تأثیر بگذارد. معامله‌گران باید از نرخ‌های سوآپ ارائه شده توسط کارگزار خود آگاه باشند و آن­ها را در استراتژی‌های معاملاتی و رویکرد مدیریت ریسک خود در نظر بگیرند.

کاربردهای نرخ بهره شبانه (SWAP)

نرخ بهره یک شبه یا نرخ بهره برای استقراض یا وام دادن وجوه یک شبه، کاربردهای متعددی در بازار فارکس دارد. در ادامه برخی از کاربردهای اصلی نرخ بهره شبانه ارائه خواهد شد:

1. معاملات حمل و نقل: معاملات حمل و نقل یک استراتژی محبوب است که از تفاوت نرخ بهره بین جفت ارزها استفاده می‌کند. معامله‌گران به دنبال جفت ارز با ارز با نرخ بهره بالا به عنوان ارز پایه و ارز با نرخ بهره پایین به عنوان ارز مظنه هستند. آن­ها ارز با نرخ بهره بالا را می‌خرند و ارز با نرخ بهره پایین را می‌فروشند و هدفشان این است که تفاوت نرخ بهره را به عنوان سود در کنار هر گونه تغییرات احتمالی قیمت به دست آورند.
2. جابجایی موقعیت: وقتی معامله‌گران یک شبه در یک موقعیت مناسب قرار دارند، مشمول هزینه‌ها یا درآمد تامین مالی یک شبه می‌شوند. این هزینه‌ها یا درآمدها بر اساس تفاوت نرخ بهره بین ارزهای جفت معامله شده محاسبه می‌شود. معامله‌گران باید این هزینه‌ها یا درآمدها را هنگام ارزیابی سودآوری موقعیت‌های خود و تصمیم‌گیری در مورد نگهداری یا بستن آن­ها در نظر بگیرند.
3. سوداگری نرخ بهره: معامله‌گران فارکس به دقت تصمیمات بانک مرکزی و اعلام نرخ بهره را زیر نظر دارند. پیش‌بینی تغییرات نرخ بهره و تأثیر آن بر ارزش ارز می‌تواند یک عامل کلیدی در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی باشد. اگر معامله‌گران به درستی تغییرات نرخ بهره و جهت آن را پیش­بینی کنند، می‌توانند خود را در بازار قرار دهند تا از نوسانات بالقوه ارزش ارز ناشی از این تغییرات نرخ بهره مند شوند.
4. تجزیه و تحلیل تقویم اقتصادی: معامله‌گران فارکس به تقویم‌های اقتصادی اطلاق می‌شوند که تاریخ انتشار شاخص‌های کلیدی اقتصادی، از جمله تصمیمات نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی را شامل می‌شود. این اعلامیه‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی بر ارزش ارز و نوسانات بازار تأثیر بگذارد. معامله‌گران هنگام برنامه‌ریزی استراتژی‌های معاملاتی خود پیرامون رویدادهای مهم اقتصادی، تغییرات نرخ بهره مورد انتظار و زمان‌بندی آن‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کنند.
5. مدیریت ریسک: نرخ‌های بهره یک شبه ملاحظاتی در استراتژی‌های مدیریت ریسک هستند. معامله‌گران ممکن است اندازه موقعیت خود را تنظیم کنند یا موقعیت‌های خود را قبل از اعلام نرخ بهره قابل توجه برای کاهش نوسانات احتمالی و ریسک‌های مرتبط با آن کاهش دهند. آن­ها همچنین ممکن است از دستورات توقف ضرر یا سطوح سود برای مدیریت موقعیت‌های خود بر اساس انتظارات خود از تغییرات نرخ بهره استفاده کنند.
6. فرصت‌های آربیتراژ: اختلاف نرخ بهره یک شبه می‌تواند فرصت‌های آربیتراژ ایجاد کند. معامله‌گران ممکن است از تفاوت‌های نرخ سوآپ بین کارگزاران یا بین جفت ارزهای مختلف استفاده کنند تا از اختلافات سود ببرند. آن­ها می‌توانند به طور همزمان موقعیت‌های متضاد را با کارگزاران مختلف باز کنند تا سوآپ مثبت را در یکی به دست آورند و از سوآپ منفی در دیگری اجتناب کنند یا آن را به حداقل برسانند.

درک نرخ بهره یک شبه و پیامدهای آن در بازار فارکس برای معامله‌گران ضروری است تا تصمیمات معاملاتی آگاهانه اتخاذ کنند، استراتژی‌های موثری توسعه دهند و ریسک خود را به طور موثر مدیریت کنند. معامله‌گران باید از اخبار اقتصادی و بانک مرکزی به روز باشند، تفاوت‌های نرخ بهره را تجزیه و تحلیل کنند و تاثیر هزینه‌ها یا درآمدهای تامین مالی شبانه را در هنگام انجام معاملات خود در نظر بگیرند.

جمع­ بندی

نرخ بهره شبانه یکی از مهم­ترین مفاهیم در بازار فارکس است که کاربردهای گسترده در تامین مالی در این بازار دارد. درک صحیح نرخ بهره شبانه نقشی برجسته در افزایش حجم معاملات و استفاده بهینه از موقعیت­های سودآور دارد. در این نوشتار تلاش شد تا ضمن بیان مفهوم نرخ بهره شبانه و ویژگی­های آن، کاربردهای آن نیز مورد بررسی قرار بگیرد.