تحلیلگران موسسه تحقیقاتی دویچه بانک در گزارشی اعلام کردند که بانک مرکزی اروپا (ECB) از سپتامبر 2023 نرخ بهره را بر روی 4 درصد حفظ کرده است. این بانک در ماه ژوئن چرخه تسهیل را با کاهش 25 واحدی آغاز کرد. بر اساس تحلیل آن‌ها، پیش بینی فعلی نشان می‌دهد که کاهش‌های پیش رو در سال 2024 با 25 واحد در سپتامبر و دسامبر، و نرخ نهایی در محدوده 2.00-2.50 درصد در اواخر سال 2025 یا اوایل 2026 انجام خواهد شد.

جهت تسهیل کاهش سریعتر و بنیادی‌تر نرخ بهره، بانک مرکزی اروپا باید چندین شرایط بحرانی را بررسی کند.

نخست، توانایی این بانک در کاهش نرخ بهره به درک آن از ریسک‌های تورمی میان‌مدت بستگی دارد. بانک مرکزی اروپا به‌طور خاص نگران احتمال کاهش تورم از هدف 2 درصدی خود در میان‌مدت است، که این نگرانی تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله خطر رکود اقتصادی و ناپایداری انتظارات تورمی قرار دارد.

با وجود افزایش خطر رکود، تحلیلگران اشاره می‌کنند که این مسأله هنوز به‌عنوان یک نتیجه قطعی مطرح نیست. شرایط نامساعد بازار کار و محدودیت‌های مالی بالقوه می‌تواند این خطر را افزایش دهد. شواهدی وجود دارد مبنی بر نرم شدن بازار کار، به‌ویژه با کاهش PMI اشتغال به زیر 50، اما هنوز به‌طور مشهودی به کاهش شغل یا کاهش فشار دستمزدها منجر نشده است. بانک مرکزی اروپا باید نشانه‌های واضح‌تری مبنی بر اثر ضعف بازار کار بر رشد دستمزدها مشاهده کند.

علاوه بر این، انتظارات سیاست مالی، شامل لغو اقدامات حمایتی انرژی و احیای قوانین مالی، می‌تواند بهبود اقتصادی را تضعیف کرده و بر تصمیمات بانک مرکزی اروپا اثرگذار باشد.

موضع بانک در مورد دائمی یا گذرای بودن تورم نیز عامل مهم دیگری است. بانکی که به‌سرعت نرخ‌ها را افزایش داده، برای معکوس کردن این روند نیازمند ایمان به گذرای بودن تورم است. با ادامه باقی ماندن تورم بالاتر از هدف و عدم وجود نشانه‌های قوی از کاهش قابل توجه، بعید به نظر می‌رسد که بانک مرکزی اروپا نرخ‌ها را به‌سرعت کاهش دهد.

تحقیقات دویچه بانک نشان می‌دهد که انتظارات تورمی فعلی، اگرچه مقداری کاهش یافته، اما همچنان فراتر از سطوحی است که معمولاً محرک کاهش چشمگیر نرخ‌ها می‌شود. بدون کاهش معنادار این انتظارات، بانک مرکزی اروپا ممکن است از تسریع در کاهش نرخ بهره تردید کند.

مفهوم نرخ خنثی نیز نقشی کلیدی در تصمیم‌گیری‌های سیاستی بانک مرکزی اروپا ایفا می‌کند. در ابتدا که بانک مرکزی اروپا نرخ بهره را در سال 2022 افزایش داد، هدف رسیدن به سطح خنثی در حدود 1.50-2.00 درصد بود. با نرخ‌های کنونی در 3.75 درصد، کاهش به سطح خنثی به معنی کاهش بیشتر است. تحلیلگران پیشنهاد می‌کنند اگر بانک مرکزی نرخ خنثی را در محدوده 2.00-2.50 درصد شناسایی کند، ممکن است بتواند کاهش سریع‌تری را توجیه کند، به‌ویژه اگر ریسک‌های تورمی کاهش یابد.

تجربه‌های گذشته این بانک نشان می‌دهد که در صورت لزوم می‌تواند به‌سرعت نرخ‌ها را کاهش دهد. در نهایت، سیاست فعلی می‌تواند به‌عنوان یک محدودکننده تلقی شده و امکان کاهش سریع‌تر نرخ‌ها را فراهم کند. اگر شرایط مالی به‌طور معناداری تضعیف شود یا شرایط اعتباری به شدت بدتر شود، بانک مرکزی اروپا ممکن است واکنش تهاجمی‌تری را در پیش گیرد.

با این حال، داده‌های اخیر حاکی از آن است که شرایط مالی در حال حاضر آن‌چنان تنگ نشده که نیاز به اقدام فوری داشته باشد. تحلیلگران دویچه بانک اظهار دارند که در حالی که نرخ‌های بهره واقعی در حال افزایش است، هنوز شواهد روشنی مبنی بر محدودکننده بودن سیاست‌های فعلی مشاهده نمی‌شود.

تحقیقات دویچه بانک همچنین تأکید می‌کند که در حال حاضر بازار انتظار کاهش متوسط نرخ را در ماه‌های سپتامبر و دسامبر دارد، ولی در صورت تشدید ریسک‌های نزولی، امکان یک رویکرد تهاجمی‌تر نیز وجود دارد. بانک مرکزی اروپا همچنان به نظارت بر داده‌های متغیر و شرایط اقتصادی گسترده‌تر ادامه خواهد داد.