بانک مرکزی انگلستان (BOE)
بانک انگلیس
بانک مرکزی انگلستان (Bank of England – BoE) قدیمیترین بانک مرکزی در جهان است که در سال 1694 تأسیس شد و به عنوان بانک مرکزی بریتانیا وظایف کلیدی متعددی را بر عهده دارد. این بانک مسئول تعیین سیاستهای پولی و مالی، حفظ ثبات اقتصادی و مالی، و نظارت بر سیستم بانکی کشور است. ماموریت این نهاد، ارتقاء و حفظ ثبات پولی و مالی است. این نهاد در مالکیت دولت انگلیس است اما در هنگام تنظیم سیاستهای پولی مستقل عمل میکند. نقش آن شامل تعیین سیاستهای پولی (شامل اقداماتی نظیر هدفگذاری نرخ بهره و استفاده از ابزارهای دیگر برای تحریک یا انقباض اقتصاد کشور)، تولید اسکناس، نظارت بر برخی سیستمهای پرداخت بانکی و اطمینان از ثبات و ایمنی سیستم مالی است.
در انگلستان ، بانک انگلیس (BoE) سیاست های پولی را کنترل میکند و کمیته سیاستهای پولی[1] (MPC) یک کمیته 9 نفره است که مسئولیت تنظیم سیاست نرخ بهره در انگلستان را بر عهده دارد که متشکل از یک رئیس کل ، دو معاون رئیس کل، دو مدیر اجرایی بانک مرکزی و چهار نفر از متخصصان بیرونی است. در سال 1997 استقلال عملیاتی کمیته اعطا شد، به این معنی که تحت تأثیر دولت حاکم نخواهند بود. علی رغم این استقلال، سیاستهای پولی معطوف به دستیابی به هدف تورمی است که توسط وزیر خزانه داری دیکته شده است.
در حال حاضر، این هدف تورم RPIX (شاخص قیمت خرده فروشی) 2. 5٪ است. بانک مرکزی قدرت تغییر نرخ بهره را تا سطوحی دارد که به آنها امکان برآورده ساختن این هدف تورمی را ایجاد نماید.
کمیته MPC جلسات ماهانه ای را برگزار میکند، که در آن تغییرات سیاست پولی از جمله تغییر در نرخ بهره (نرخ بهره repo بانک) را اعلام میکند که به شدت از سوی معاملهگران دنبال میشود. زمانهایی که تغییری ایجاد نشود، جزئیاتی ارائه نمیشود. در این حالت، تصمیم نرخ به طور کلی برای ارز قطعی نیست و معاملهگران تمرکز خود را به صورتجلسه منتشر شده دو هفته معطوف میکنند.
کمیته MPC بعد از هر جلسه بیانیه هایی را به همراه گزارش تورم سه ماهه منتشر میکند که جزئیات پیش بینی دو ساله MPC را برای رشد و تورم همراه با توجیه تغییرسیاست ها ارائه میدهد.
علاوه بر این، نشریه دیگری، به صورت بولتن فصلنامه منتشر میشود که اطلاعاتی را درباره تغییرات سیاستهای پولی گذشته و تجزیه و تحلیل فضای اقتصادی بین المللی و تأثیرات آن بر اقتصاد انگلیس ارائه میدهد. همه این گزارشها میتوانند راهنمای تغییرات سیاست های آینده باشند.
ساختار بانک مرکزی انگلستان
بانک مرکزی انگلستان ساختاری چند لایه و کارآمد دارد که به وظایف گسترده آن در اقتصاد کلان کمک میکند. ساختار این بانک به شرح زیر است:
- هیئت سیاست پولی (Monetary Policy Committee – MPC)
هیئت سیاست پولی (MPC) مسئولیت تعیین سیاستهای پولی کشور، به ویژه تعیین نرخ بهره بانکی و اهداف مربوط به تورم، را بر عهده دارد. این هیئت به طور مستقل تصمیمگیری میکند و از ترکیب مدیران داخلی بانک و کارشناسان اقتصادی مستقل تشکیل شده است. وظیفه اصلی MPC عبارت است از:
- تعیین نرخ بهره: تعیین نرخ بهره پایه که بانکهای تجاری از آن برای تعیین نرخ وام و پسانداز استفاده میکنند.
- هدفگذاری تورم: کنترل تورم در محدوده 2 درصد به عنوان هدف رسمی بانک.
هیئت سیاست پولی به طور منظم جلسات برگزار میکند و تصمیمات خود را به صورت علنی منتشر میکند.
- هیئت مدیره (Court of Directors)
هیئت مدیره بانک مرکزی انگلستان، به عنوان نهاد حاکمیتی بانک، مسئولیت نظارت بر عملکرد کلی بانک و سیاستگذاریهای آن را بر عهده دارد. اعضای هیئت مدیره شامل افرادی با تخصصهای متنوع در زمینه اقتصاد، حقوق، و بانکداری هستند که توسط دولت منصوب میشوند.
وظایف اصلی هیئت مدیره شامل:
- نظارت بر عملکرد رئیس بانک و سایر اعضای MPC
- تضمین رعایت اصول حاکمیتی و شفافیت در تصمیمگیریها
- رئیس بانک (Governor)
رئیس بانک مرکزی انگلستان مسئولیت اجرایی بانک را بر عهده دارد و هدایت تیمهای مختلف و تعیین سیاستهای استراتژیک را انجام میدهد. رئیس بانک نقش کلیدی در نظارت بر سیاستهای پولی و حفظ ثبات مالی دارد. رئیس فعلی بانک مرکزی انگلستان اندرو بیلی (Andrew Bailey) است.
- دپارتمانهای کلیدی
بانک مرکزی انگلستان دارای چندین دپارتمان کلیدی است که هر یک مسئولیتهای خاصی را بر عهده دارند:
- دپارتمان سیاست پولی (Monetary Analysis and Research): این دپارتمان مسئول تحلیل دادههای اقتصادی و ارائه پیشنهادات سیاستی به MPC است.
- دپارتمان ثبات مالی (Financial Stability): این دپارتمان بر نظارت بر سیستم مالی و مدیریت ریسکهای مالی تمرکز دارد و با دیگر نهادهای نظارتی همکاری میکند.
- دپارتمان نظارت بر بازارهای مالی (Prudential Regulation Authority – PRA): این دپارتمان بر بانکها، مؤسسات مالی و شرکتهای بیمه نظارت دارد و از سلامت و پایداری آنها اطمینان حاصل میکند.
ابزارهای سیاستی بانک انگلستان
ابزارهای اصلی سیاست های مورد استفاده توسط MPC و BoE به شرح زیر است.
- نرخ بهره repo بانک
نرخ بهره repo بانک، کلیدی است که در سیاستهای پولی برای دستیابی به هدف تورم خزانهداری استفاده میشود. در واقع این نرخ بهره برای وامهای کوتاه مدت است که بانک مرکزی انگلستان به بانکهای خصوصی و موسسات مالی ارائه میکند.
این نرخ بهره – نرخ بهره اصلی بریتانیا می باشد که تغییرات این نرخ بر نرخ تعیین شده توسط بانکهای تجاری برای پساندازکنندگان و وامگیرندگان آنها تأثیر میگذارد. به نوبه خود، این نرخ بر هزینه و تولید در اقتصاد و در نهایت هزینهها و قیمتها تأثیر خواهد گذاشت. افزایش این نرخ به معنای تلاش برای مهار تورم و رشد آهسته است، اما اگر رشد نرخ بهره با رشد اقتصاد همراه نباشد ممکن است باعث رکود اقتصادی و پایین آمدن ارزش واحد پول کشور در بلند مدت شود. در حالی که کاهش این نرخ به منظور تحریک رشد و توسعه است.
- عملیات بازار باز
خرید و فروشِ اوراق قرضه دولتی در بازار آزاد، برای گسترش یا انقباض میزان پول در سیستم بانکی گفته میشود، که توسط بانکهای مرکزی کشورها انجام میشود. خریدها به سیستم بانکی پول تزریق میکنند و رشد اقتصادی را افزایش میدهند، در حالی که فروشها عکس این را انجام میدهند.
هدف از عملیات بازار باز در انگلستان اجرای تغییرات در نرخ repo بانک، ضمن اطمینان از نقدینگی کافی در بازار و ادامه ثبات در سیستم بانکی است.
این موضوع بازتاب دهنده سه هدف اصلی BoE است:
- حفظ یکپارچگی و ارزش پول
- حفظ ثبات سیستم مالی
- و تلاش برای اطمینان از کارآیی خدمات مالی انگلستان.
برای اطمینان از نقدینگی، بانک عملیات روزانه بازار باز را برای خرید یا فروش ابزارهای کوتاه مدت با درآمد ثابت دولت انجام میدهد. اگر این مقدار برای تأمین نیازهای نقدینگی کافی نباشد، بانک همچنین یک عملیات شبانه دیگر انجام می دهد.
اهداف اصلی بانک انگلستان:
دو هدف اصلی بانک مرکزی انگلیس عبارتند از:
- ثبات پولی که ثبات قیمت یا تورم است.
- ثبات مالی که ثبات و سلامت اقتصاد است.
ثبات پولی انگلستان
سیاستهای پولی مانع از رشد بیرویه تورم شده و با پاییننگهداشتن انتظارات تورمی باعث میشود اقتصاد با سرعت مناسب رشد کند. به منظور حفظ ثبات قیمت، بانک مرکزی انگلیس و کمیته سیاستهای پولی آنها (MPC) هدف تورم ۲ درصد را تعیین کردهاند.
اگر تورم از هدف ۲ درصد بالاتر رود، بانک مرکزی انگلیس ممکن است نرخ بهره را افزایش دهد. افزایش نرخ بهره ممکن است باعث افزایش ارزش پوند شود؛ زیرا سرمایهگذاران مایل هستند جریان سرمایه را بهسوی ارزهایی با بازده بالاتر هدایت کنند. همچنین افزایش نرخ بهره، ممکن است تأثیر منفی بر بورس سهام داشته باشد، زیرا مشاغل مجبور هستند نرخ بهره بیشتری را برای وامهای خود بپردازند و ارزشگذاری سهام را با نرخ بهره بالاتری تنزیل میشود.
با این حال، همیشه اینگونه نیست که اگر تورم بالاتر از هدف باشد، بانک مرکزی انگلیس نرخ بهره را افزایش دهد. در برخی موارد، مانند زمانی که رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) هنوز پایین یا منفی است، بانک مرکزی انگلیس ممکن است نرخ بهره را برای تحریک اقتصاد پایین نگه دارد. بانک مرکزی انگلیس همواره به دنبال ایجاد تعادل بین تورم مناسب و رشد اقتصادی است.
ثبات مالی انگلستان
پایداری اقتصادی سیستم مالی برای سلامت اقتصاد انگلیس حائز اهمیت است و بنابراین لازم است که بانک مرکزی انگلیس تعبیری برای آن بیندیشد. برای حمایت از ثبات مالی، بانک مرکزی کمیتهای با نام کمیته سیاست مالی (FPC) را در ژوئن سال ۲۰۱۱ تأسیس کرد. از دیدگاه بازار فارکس، ثبات پولی محرک اصلی برای نرخ GBP به شمار میآید.
چگونه نرخ بهره بانک مرکزی انگلستان بر روی پوند اثر میگذارد؟
بانک مرکزی انگلیس از طریق تغییر در انتظارات نرخ بهره میتواند بر ارزش پوند تأثیر بگذارد. معاملهگران باید بدانند که وقتی انتظارات نرخ بهره افزایش مییابد (حتی درصورت عدم تغییر عملی در نرخ اسمی) ارز کشور تقویت خواهد شد. بهعنوان مثال، اگر بانک مرکزی انگلیس نرخ بهره را ثابت نگه دارد، اما سیگنالهایی به بازار ارسال کند مبنیبر اینکه نرخ بهره در آینده افزایش خواهد یافت، ارزش پوند تقویت خواهد شد. به همین ترتیب، کاهش انتظارات برای افزایش نرخ بهره در آینده و حتی انتظارات مبنیبر کاهش نرخ بهره نیز میتواند منجر به کاهش ارزش پوند شود.
این یک اصل کلی برای چگونگی تأثیرگذاری نرخ بهره بر پوند و سهام است، اگرچه بعضی اوقات واکنشهای متفاوتی نیز دیده میشود:
- انتظارات بالاتر از نرخ بهره باعث افزایش قدرت پوند شده و بر ارزش سهام تأثیر منفی میگذارد.
- انتظارات پایینتر از نرخ بهره باعث کاهش قدرت پوند شده و بر ارزش سهام تأثیر مثبت میگذارد.
نرخ بهره تنها ابزار سیاست پولی نیست که میتواند بر ارز تأثیر بگذارد، ابزارهایی مانند تخفیف کمی (QE)[2] نیز میتواند منجر به افزایش و کاهش ارزش ارز شود. اگر بانک انگلستان اعلام کند که قصد دارد یک برنامه QE را شروع کند، با ورود مقدار زیادی نقدینگی به بازار ارزش پوند کاهش مییابد؛ چراکه افزایش حجم پول در بازار میتواند به کاهش نرخ بهره یا دستکم حفظ نرخ فعلی منجر شود.
تخفیف کمی (QE) نوعی سیاست پولی غیرمتعارف است که در آن بانک مرکزی برای افزایش عرضه پول و تشویق وام و سرمایه گذاری ، اوراق بهادار بلند مدت را از بازار آزاد خریداری می کند. خرید این اوراق بهادار سرمایه جدیدی به اقتصاد اضافه می کند و همچنین با پیشنهاد قیمت اوراق بهادار با درآمد ثابت ، نرخ بهره را پایین می آورد. همچنین ترازنامه بانک مرکزی را گسترش می دهد.
تاثیر نرخ بهره در اقتصاد:
بانک مرکزی انگلیس وقتی سعی در تحریک اقتصاد (تولید ناخالص داخلی) دارد، نرخ بهره را پایین میآورد و هنگامی که سعی در مهار تورم دارد، نرخ بهره را افزایش می دهد.
نرخ بهره پایینتر، اقتصاد را از چند طریق تحریک میکند:
- مشاغل مختلف میتوانند وام بگیرند و در پروژههایی سرمایهگذاری کنند که از بهره بالاتری نسبت به ریسک نرخ وام برخوردار هستند.
- هنگامی که نرخ بهره پایینتر است، بازار سهام نیز با نرخ پایینتری تنزیل میشود. این روند منجر به افزایش ارزش سهام بورس شده و در نهایت منجر به ایجاد اثر ثروت میشود.
- مردم پول خود را در اقتصاد (سهام و داراییهای دیگر) سرمایهگذاری میکنند زیرا میتوانند در این داراییها عایدی بیشتری نسبت به نرخ بهره کم بانکها داشته باشند.