کشور ژاپن

ژاپن، سرزمین خورشید تابان، آنجا که هر روز صبح، چشم­بادامی­ها به عنوان نخستین آدم­های روی زمین، طلوع آفتاب را به نظاره می­نشینند و زودتر از همه­ی جهان، روز کاری جدید را آغاز می­کنند. سرزمین شکوفه­های گیلاس و کیمونوهای رنگارنگ، آنجا که قصرهای بزرگان و کاج­های مردمانش هردو مطبق­اند و آذین نقاشی­های مکتب کانو… سرزمین احترام­ و سایانورا و سخت­کوشی­های مثال­زدنی… سرزمین شمشیرهای سامورایی و فرهنگ قدرتمندِ وفاداری. سرزمین تلاش برای نیل به مقصود و هاراکیری برای حفظ شرف و ایمان. سرزمین مردمان پر اراده­ای که در تاریخ کهن­شان­ همواره قربانی امپراطوری­های مستبد بودند و در تاریخ معاصرشان، قربانی بزرگترین جنایت هسته­ای شدند. اما تاریخ را فاتحان خواهند نوشت آنچه امروز مردم دنیا به یاد می­آورند این است که اگرچه دو بمب هسته­ای مخوف، هیروشیما و ناکازاکی را به تلی از خاکستر بدل کرد و منجر شد ژاپن هم شکست در جنگ جهانی را بپذیرد اما، کمتر از دو دهه بعد، خورشید دوباره از پشت کوه فوجی طلوع کرد و امپراطوری چشم­بادامی­ها این بار با پاناسونیک و تویوتا و نیسان و… جهان را تسخیر نمود.

حالا ژاپن برای نشان دادن قدرتِ اتحادِ یک ملت به دنیا دیگر نیازی به ای­کیوسان و سوباسا و مامور مخصوص حاکم بزرگ ندارد، بلکه تمام دنیا به احترام چنین ملتی ایستاده تشویق می­کنند.

ژاپن، غول تولید و صادرات

ژاپن سومین اقتصاد بزرگ جهان با تولید ناخالص داخلی بیش از 4.6 تریلیون دلار آمریکا در سال 2014 (پشت سر ایالات متحده و چین) است. اگر اتحادیه اروپا را به عنوان یک کل حساب کنیم، ژاپن چهارمین اقتصاد بزرگ محسوب می­شود. ژاپن یکی از بزرگترین صادرکنندگان جهان است و بیش از 690 میلیارد دلار صادرات در سال را به عهده دارد.

تولید و صادرات محصولات الکترونیک و اتومبیل عامل اصلی اقتصاد هستند و تقریباً 17٪ از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می­دهند. در نتیجه، رشد ژاپن به شدت به ارزش پول حساس است.

برای سال­های طولانی، ژاپن مازاد تجاری خود را حفظ کرده است، اما زمین لرزه متعاقب آن سونامی در سال 2011 این کشور را به یک وارد کننده خالص نفت تبدیل کرد و یک دوره طولانی عدم تعادل تجاری را ایجاد نمود، جایی که واردات نفت بیش از ارزش صادرات بود. این در اوایل سال 2015 شروع به تغییر کرد، زمانی که کاهش ین و افت قیمت نفت باعث چرخش فعالیت های تجاری شد و ژاپن را به یک کشور مازاد بازگشت.

داشتن مازاد تجاری به این معنی است که تقاضای ذاتی ین ژاپن وجود خواهد داشت حتی در صورت پایین بودن نرخ بهره و کمبودهای ساختاری.

نظام اقتصادی

نظام اقتصادی ژاپن سرمایه­داری متکی بر بازار آزاد است. انسجام کم نظیر بخش خصوصی و بخش دولتی، ساختار در هم تنیده­ای از تولیدکننده ـ تامین کننده ـ توزیع کننده را ایجاد کرده که به آن «کایرتسو^[1]» می­گویند.

همچنین یکی دیگر از ویژگیهای مهم نظام اقتصادی ژاپن، تضمین مادام العمر شغلی برای بخش عمده جمعیت است که یکی از ویژگی­های منحصر به فرد اقتصاد ژاپن است. در این کشور سیاست، اقتصاد و اجتماع کاملا به هم پیوسته است زیرا ژاپنی­ها عقیده دارند اتحاد و پیوستگی این سه عنصر باعث حفظ امنیت ملی، ایجاد اشتغال و توزیع مناسب ریسک-فایده بین آحاد مردم می­گردد.

زمینه های توسعه اقتصادی ژاپن در عصر مدرن در دوران امپراتور میجی و از سال 1868 تا 1912 پایه­ریزی شد که از آن به « اصلاحات میجی^[2]» یاد می­شود. اقدامات امپراتور میجی در واقع نقطه شروع حرکت ژاپن از یک جامعه فئودالی به سمت یک جامعه نوین سرمایه­داری محسوب می­شود. نظریه پردازان دوران میجی ژاپن می‌گفتند ما می‌توانیم تکنیک ساختن پلهای فلزی را به ژاپن وارد کنیم، اما این کار کمکی به ما نمی‌کند بلکه ما باید چیزی را به ژاپن بیاوریم که باعث دست یافتن به تکنیک ساختن پل‌های فلزی شده‌است یعنی فرهنگ و اندیشه صنعتی شدن را. اصلاحات میجی سبب سرعت گرفتن روند صنعتی‌سازی ژاپن شد و این امر نیز به نوبه خود، به رشد میلیتاریزم انجامید. واژه ترکیبی «مِی‌جی» به معنای قانون روشن‌بینی است.

سیاست ها و دوره های رشد اقتصادی ژاپن:

ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم تقریباً در هر دهه یک سیاست اقتصادی متفاوت در پیش گرفت:

1960 ـ 1945 : سیاست بازسازی صنایع

دوره یا سیاست بازسازی صنایع که ویژگی آن، دولت قوی و سازمان­های اقتصادی ضعیف است. در این دوره خط مشی­ها و اقدامات زیر در پیش گرفته شد:

• مداخله ابزاری و غیرمستقیم دولت در اقتصاد
• تشویق رقابت بین شرکت­ها و سازمان­های اقتصادی
• حمایت دولت از صنایع به منظور رقابت خارجی بهتر
• تاکید بر صنایعی مانند زغال سنگ، فولاد، برق،کشتی سازی و…
• پرداخت یارانه به منظور حفظ قیمت­ها
• حمایت از ورود فناوری و صنایع جدید
• توجه بیشتر به استقرار صنایع سنگین و افزایش صادرات
• مدرنیزاسیون صنعت فولاد و سایر صنایع پایه ای
• توجه به تولید انبوه در خودرو و سایر کالاهای مصرفی

دهه 1960 : دوره رشد سریع

دهه 1960 دوره رشد سریع در اقتصاد ژاپن بود؛ در این دوره، آزادسازی تجاری و آزادسازی سرمایه، بعنوان ایده­ای نوپدید آمد. مهم‌ترین خط مشی­های این دوره عبارتند از:

• ادامه حمایت از صنایع خاص مانند خودرو و کامپیوتر تا هنگامی که این صنایع بتوانند با کشورهای خارجی رقابت کنند (تعویق در آزادسازی اقتصادی) .
• توسل دولت به سیاست­های تعرفه­ای به منظور حمایت از صنایع داخلی
• افزایش تعداد شرکت­ها از راه بازسازی صنایع
• تشویق سرمایه­گذاری مستقیم خارجی

دهه 1970: آغاز سیاست حمایت از صنایع با فناوری برتر و محیط زیستی.

از دهه 1970 دوره حمایت از صنایع با فناوری برتر و حمایت­های محیط زیستی آغاز گردید. مهم‌ترین خط مشی‌های این دوره عبارت بودند از:

• بهبود محیط کاری، افزایش سرمایه­گذاری در بخش تحقیق و توسعه، تقویت آموزش
• تقویت صنایع کامپیوتر و هواپیمایی
• تشویق توسعه تکنولوژی و پرداخت یارانه به این­گونه صنایع
• توجه به روابط بین­المللی و محیطی و منابع طبیعی
• حمایت از صنایع پشتیبان در امر تحقیق و توسعه
• حمایت از صنایع با بهره­وری سریع و بالا

دهه 1990 : شکست حباب رشد اقتصادی

در اواخر دهه 1980 حباب رشد اقتصادی سریع و افسانه­ای ژاپن شکست و اقتصاد این کشور (که دومین اقتصاد بزرگ جهان بعد از آمریکا بود) وارد دوره کاهش رشد و رکود گردید. نظام مالی و بانکی ژاپن دچار مشکل گردید و به تدریج رقبای بزرگی مانند چین وارد عرصه رقابت اقتصادی بین المللی شدند.

طی دهه­های 1990 و 2000 سیاست­های ژاپن عمدتاً به اصلاح نظام مالی کشور معطوف گردید و تلاش­ها برای خروج کشور از رکود اقتصادی نتیجه قابل توجهی در بر نداشت. رکود سال 2008 آمریکا، اقتصاد ژاپن را (که مدتها به آشفتگی اقتصادی، بی ثباتی دولت ها و نرخ منفی رشد GDPواقعی دچار بود) با خطر بی­سابقه ای روبرو کرد به گونه­ای که میانگین شاخص سهام نیک کی Nikkei 42 درصد کاهش یافت.

دهه 2010 : آبه نومیکس و سیاست­های ضد رکود

با روی کار آمدن شینزو آبه به عنوان نخست وزیر ژاپن در اوایل دهه 2010 سیاست اقتصادی سه پیکانی (three arrows) وی که به “آبه نومیکس Abenomics” مشهور است آغاز گردید. هدف اصلی آبه نومیکس اصلاح ساختار اقتصادی، خروج اقتصاد ژاپن از رکود و روند کاهش تورم (deflation) از طریق تحریک رشد و ایجاد تورم 2 درصدی بود. در بخش بعدی به تفضیل در این باره توضیح داده خواهد شد.

آبه نومیکس – Abenomics

در دهه 1980 ، بازار سرمایه ژاپن یکی از جذاب ترین بازارها برای سرمایه­گذاران بین­المللی بود که به دنبال فرصت­های سرمایه­گذاری در آسیا بودند. ژاپن از پیشرفته­ترین بازارهای سرمایه در منطقه برخوردار بود و سیستم بانکی این کشور یکی از قوی ترین بازارهای جهان به حساب می­آمد. در آن زمان، این کشور دارای رشد اقتصادی بالاتر از روند و تورم نزدیک به صفر بود. در نتیجه­ این شرایط منجر به رشد سریع انتظارات، افزایش قیمت دارایی­ها و گسترش سریع اعتبار شد که در نهایت به توسعه حباب دارایی^[3] انجامید.

بین سال­های 1990 و 1997، این حباب دارایی سقوط کرد، و باعث کاهش 10 تریلیون دلاری آمریکا در قیمت دارایی­ها شد، با کاهش ارزش املاک و مستغلات تا نزدیک به 65 درصد از کل افت در نزدیک به دو سال از تولید ملی. این سقوط قیمت دارایی­ها، باعث بحران بانکی در ژاپن شد. این اتفاق از اوایل دهه 1990 آغاز شد و در سال 1997 به دنبال شکست تعدادی از موسسات مالی برجسته تبدیل به یک بحران سیستمیک کامل شد.

بسیاری از این بانک­ها و موسسات مالی در دهه 1980 در اوج حباب دارایی با وثیقه قرار دادن زمین به سازندگان و توسعه دهندگان املاک وام اعطا کردند.

تعدادی از این سازندگان، پس از سقوط حباب دارایی، پیش فرض خود را اعلام کردند و بانک­های کشور با بدهی بد و وثیقه­هایی به ارزش گاهی 60 تا 80 درصد کمتر از زمان دریافت وام مواجه شدند. به دلیل حجم زیاد این موسسات بانکی و نقش آنها در بودجه شرکت­ها، این بحران تأثیرات عمیقی بر ژاپن و اقتصاد جهانی گذاشت.

بدهی­های ناگوار عظیم، افت قیمت سهام و سقوط بخش املاک و مستغلات بیش از دو دهه اقتصاد ژاپن را فلج کرد.

فقط در زمان عرضه Abenomics بود که چرخ اقتصاد شروع به چرخش کرد.

هنگامی که شینزو آبه برای دومین بار در سال 2012 نخست وزیر شد، یک طرح سه جانبه را برای تحریک رشد و بیرون کشیدن اقتصاد از رکود از طریق سیاست­های پولی، سیاست­های مالی و استراتژی­های رشد اقتصادی ارائه داد. این طرح به Abenomics معروف شد.

در هفته­های اول برنامه، آبه یک بسته محرک عظیم را که شامل هزینه­های قابل توجه دولت و دوز شدید تسهیل کمی^[4] بود، اعلام کرد. این تأثیرات تقریباً فوری بود و با کاهش ین ژاپن به طور قابل توجه خود را نشان داد. اندکی بعد، نرخ بیکاری شروع به کاهش کرد و رشد به آرامی بازگشت.

سه پیکان یا پایه اصلی آبه نومیکس که سیاست اقتصادی رسمی دولت ژاپن محسوب می­شود عبارتند از:

1. سیاست پولی تهاجمی: اتخاذ سیاست­های پولی نامتعارف مانند خرید کلان اوراق قرضه دولتی از سوی بانک مرکزی (400 میلیارد دلار در سال) با هدف افزایش تورم به سطح 2 درصد در سال.
2. سیاست مالی تهاجمی یا انبساطی: افزایش هزینه کرد دولت در بخش زیرساخت، مدارس و غیره..
3. اصلاحات ساختاری: مانند بهبود و بازسازی بخش­های کشاورزی، بهداشت و انرژی به منظور تقویت رشد و تاثیرگذاری میان­مدت و بلندمدت در اقتصاد. دولت بطور خاص به افزایش رقابت، بهره­وری و جابجایی در بخش نیروی کار و سایر بخش­ها تمرکز دارد.

در نتیجه اصلاحات ساختاری در اقتصاد ژاپن، حضور بیشتر زنان و جوانان در بازار کار و استخدام کنترل شده نیروی کار خارجی در برخی حوزه­های اقتصادی تشویق شده و افزایش صادرات محصولات کشاورزی از طریق پیمان­های چندجانبه، کاهش قیمت و افزایش رقابت پذیری در این بخش مد نظر قرار گرفته است. تقویت صنایع هوا ـ فضا (مانند ساخت هواپیمای مسافری، ماهواره و پرتاپ کننده ماهواره) ، نظامی، تحقیق و توسعه و فناوری بالا از دیگر سیاست­های اقتصادی ژاپن محسوب می شود.

بررسی شاخص های خرد و کلان ژاپن

اقتصاد ژاپن به عنوان سومین اقتصاد بزرگ دنیا از نظر تولید ناخالص داخلی (GDP) و یکی از کشورهای پیشرو در تکنولوژی و صنعت، ترکیبی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد دارد. بررسی اقتصاد ژاپن در حوزه‌های کلان، خرد و تجارت بین‌المللی به شناخت دقیق‌تر این اقتصاد قدرتمند کمک می‌کند.

۱. اقتصاد کلان ژاپن

ژاپن اقتصادی توسعه‌یافته و مبتنی بر بازار آزاد دارد که بر اساس اصول نوآوری، بهره‌وری و تخصص در تولید صنعتی عمل می‌کند.

• تولید ناخالص داخلی (GDP): ژاپن حدود ۵ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی دارد و سومین اقتصاد جهان پس از آمریکا و چین محسوب می‌شود.
• نرخ رشد اقتصادی: ژاپن از دهه ۱۹۹۰ به دلیل مشکلات ساختاری و جمعیتی رشد اقتصادی آهسته‌تری داشته و نرخ رشد سالانه آن در حال حاضر زیر ۲٪ است.
• نرخ بیکاری: نرخ بیکاری در ژاپن نسبتاً پایین و معمولاً زیر ۳٪ است.
• تورم و نرخ بهره: ژاپن برای سال‌ها با تورم پایین و حتی گاهی تورم منفی مواجه بوده است، و به همین دلیل بانک مرکزی ژاپن نرخ بهره را تقریباً صفر نگه داشته است تا به رشد اقتصادی و افزایش تقاضا کمک کند.

چالش‌های اقتصاد کلان ژاپن

• جمعیت سالخورده: ژاپن یکی از بالاترین میانگین‌های سن را دارد، که منجر به کاهش نیروی کار و افزایش هزینه‌های بازنشستگی و خدمات اجتماعی شده است.
• بدهی عمومی بالا: ژاپن دارای بالاترین نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی (بیش از ۲۵۰٪) در میان اقتصادهای توسعه‌یافته است.

۲. اقتصاد خرد ژاپن

اقتصاد خرد ژاپن از شرکت‌های کوچک و متوسط تا صنایع بزرگ، شامل بخش‌های مختلفی است. بازار رقابتی و نوآوری از ویژگی‌های بارز اقتصاد خرد در ژاپن است.

• شرکت‌های بزرگ و چندملیتی: شرکت‌های بزرگی مانند تويوتا، سونی، پاناسونیک، میتسوبیشی، و هوندا از مهم‌ترین بازیگران اقتصاد خرد ژاپن هستند. این شرکت‌ها در زمینه‌های مختلف از جمله خودروسازی، الکترونیک و ماشین‌آلات سنگین فعالیت می‌کنند.
• صنایع کوچک و متوسط: این شرکت‌ها ۹۹٪ از مشاغل و بیش از ۷۰٪ از نیروی کار ژاپن را تشکیل می‌دهند و در حوزه‌های تولیدی، خدماتی و فناوری فعالیت می‌کنند.
• فرهنگ مصرف: فرهنگ مصرف در ژاپن به سمت محصولات با کیفیت بالا و برندهای شناخته شده میل دارد، و بازار ژاپن به کیفیت بالا و ارزش افزوده کالاها توجه ویژه‌ای دارد.

۳. تجارت بین‌المللی ژاپن

ژاپن یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان و واردکنندگان جهان است و سهم قابل‌توجهی از اقتصاد آن به تجارت بین‌المللی اختصاص دارد.

کالاهای صادراتی ژاپن

• خودرو و قطعات خودرو: خودروهای تویوتا، نیسان و هوندا از مهم‌ترین کالاهای صادراتی ژاپن هستند.
• محصولات الکترونیکی و دیجیتال: ژاپن یکی از صادرکنندگان اصلی محصولاتی مانند تلویزیون، دوربین، و سیستم‌های صوتی است.
• ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی: ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزات الکترونیکی یکی از کالاهای کلیدی صادراتی ژاپن است.
• محصولات شیمیایی و دارویی: داروها و محصولات شیمیایی، از جمله مواد پلاستیکی و شیمیایی از دیگر کالاهای صادراتی مهم ژاپن به‌شمار می‌روند.

کالاهای وارداتی ژاپن

• سوخت‌های فسیلی: ژاپن به شدت به واردات نفت و گاز وابسته است، زیرا منابع طبیعی کمی دارد.
• محصولات کشاورزی و غذایی: برنج، گوشت، سبزیجات و غلات از جمله کالاهای غذایی وارداتی ژاپن هستند.
• مواد معدنی و فلزات خام: ژاپن برای تولیدات صنعتی به مواد خامی مانند آهن، مس و فلزات دیگر نیاز دارد که آنها را وارد می‌کند.
• محصولات الکترونیکی و فناوری پیشرفته: بخش‌هایی از صنایع الکترونیکی و دیجیتالی، که به عنوان مواد خام یا قطعات اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرند، نیز از خارج وارد می‌شوند.

شرکای تجاری اصلی ژاپن

• چین: چین بزرگترین شریک تجاری ژاپن است و ژاپن بخش زیادی از واردات خود را از این کشور انجام می‌دهد و در عین حال کالاهای صنعتی و محصولات الکترونیکی نیز به چین صادر می‌کند.
• آمریکا: آمریکا یکی دیگر از شرکای تجاری مهم ژاپن است، به خصوص در حوزه صادرات خودرو و تجهیزات صنعتی.
• کشورهای آسیای جنوب شرقی (ASEAN): ژاپن با کشورهای ASEAN مانند تایلند، ویتنام و اندونزی نیز تجارت قابل‌توجهی دارد.
• اتحادیه اروپا: ژاپن روابط تجاری خوبی با اتحادیه اروپا دارد و کالاهای صنعتی و الکترونیکی از جمله کالاهایی هستند که به اروپا صادر می‌شوند.

بررسی شرکتهای مهم ژاپنی

قدیمی‌ترین شرکت‌های جهان در ژاپن قرار دارند. شرکت‌هایی حتی با قدمت هزار سال نیز در این کشور هنوز فعالیت می‌کنند. این امر باعث شده‌است که بانک‌ها به این شرکت‌ها بدون توجه به میزان سوددهی آنان و تنها بر پایه قدمتشان وام پرداخت کنند. این کار باعث می‌شود این شرکت‌ها مایل به ادغام نباشند و این امر باعث کاهش رقابت پذیری شرکت‌های ژاپنی در سطح جهان می‌شود.

در ژاپن بیش از 3 میلیون شرکت ثبت شده وجود دارد که نام صدها شرکت از این میان در ردیف بهترین شرکت­های جهانی قرار دارد.

1. شرکت تویوتا Toyota Motor

شرکت خودروسازی تویوتا نه تنها بزرگترین شرکت در ژاپن می­باشد بلکه بزرگترین سازنده خودرو در جهان نیز محسوب می­شود. تویوتا اولین شرکت خودروساز در جهان بود که توانست در یک سال بیش از 10 میلیون خودرو تولید نماید. این شرکت یکی از 20 شرکت بزرگ جهان بود و ارزش آن بیش از 200 میلیارد دلار تخمین زده می­شود.

1. گروه مالی میتسوبیشی Mitsubishi UFJ Financial

گروه مالی میتسوبیشی بزرگترین گروه مالی و بانکی ژاپن، یکی از مهمترین شرکت­های مجموعه میتسوبیشی و دومین مجموعه بانکی بزرگ در جهان می­باشد که حدود دو و نیم تریلیون دلار دارایی داشته و ارزش آن در بازار بیش از 80 میلیارد دلار است.

1. گروه مالی سومیتومو میتسویی Sumitomo Mitsui Financial

گروه بانکی سومیتومو میتسویی (SMBC) دومین گروه مالی و بانکی بزرگ ژاپن بعد از میتسوبیشی محسوب می شود که دارایی آن حدود 1 تریلیون و 800 میلیارد دلار بوده و ارزش آن در بازار حدود 60 میلیارد دلار است. اس ام بی سی نیز در سطح جهانی یکی از موسسات مالی بزرگ محسوب می­شود.

1. شرکت مخابرات ژاپن Nippon Telegraph & Tel (NTT)

شرکت مخابرات ژاپن (که در گذشته متعلق به دولت بود) از نظر درآمد یکی از بزرگترین شرکت­های مخابراتی جهان است ارزش آن در بازار 61 میلیارد دلار تخمین زده می­شود. این شرکت در قرن بیستم زیرساخت تلفن و مخابرات در ژاپن را گسترش داد توانست یکی از بهترین و کامل­ترین زیرساخت­های ارتباطی را در جهان برای این کشور به ارمغان بیاورد. یک سوم از سهام این شرکت همچنان در اختیار دولت است ولی به عنوان یک شرکت خصوصی ثبت شده است.

1. شرکت هوندا Honda Motor

هوندا یکی از بزرگترین شرکت­های ژاپن و بزرگترین سازنده موتورسیکلت در جهان می باشد که سالانه بیش از 14 میلیون موتور تولید می­کند. این شرکت همچنین دومین تولید کننده خودرو در ژاپن بوده و ارزش آن در بازار حدود 63 میلیارد دلار است.

1. گروه سافت بنک Softbank

سافت بنک، دومین شرکت بزرگ مخابراتی و رقیب اصلی شرکت NTT محسوب می­شود و به آقای ماسایوشی­سان Masayushi Son کارآفرین بزرگ ژاپن تعلق دارد. گروه سافت بنک طیف گسترده ای از خدمات مختلف مانند تلفن همراه، اینترنت، تجارت الکترونیک، تامین مالی، بازاریابی و رسانه در ژاپن و سراسر جهان ارائه می نماید. این شرکت در شمار 100 شرکت اول جهان بوده و ارزش آن در بازار حدود 92 میلیارد دلار می باشد.

1. گروه مالی میزوهو Mizuho Financial Group

گروه مالی میزوهو سومین گروه مالی ـ بانکی بزرگ در ژاپن و در شمار 60 شرکت برتر جهان قرار دارد. این گروه بیش از 2 تریلیون دلار دارایی داشته و ارزش آن در بازار حدود 50 میلیارد دلار می باشد.

1. شرکت نیسان Nissan Motor

شرکت خودروسازی نیسان امروزه ششمین خودروساز بزرگ جهان و یکی از بزرگترین خودروسازان در ژاپن است. با توجه به ادغام نیسان با شرکت رنو و حضور سهامداران غیرژاپنی در آن ، این شرکت امروزه شرکتی فقط ژاپنی محسوب نشده و ارزش آن در بازار بیش از 40 میلیارد دلار می باشد.

1. شرکت میتسوبیشی Mitsubishi Corp

شرکت میتسوبیشی کورپوریشن فعالیت های بسیار متنوع و گسترده­ای در بخش انرژی، ماشین آلات، بانکداری، مواد غذایی، مواد شیمیایی و تامین مالی و حتی تولید هواپیمای مسافری دارد. سود سالانه آن بیش از 4 میلیارد دلار بوده و ارزش آن در بازار حدود 31 میلیارد دلار می باشد. دو بخش عمده از شرکتهای زیرمجموعه­ی این برند در زمینه­های مذکور کار می­کنند:

• شرکت میتسوبیشی: معدن، کشتی‌سازی، مخابرات، خدمات مالی، بیمه، الکترونیک، صنعت خودروسازی، املاک و مستغلات، صنایع سنگین، صنایع نفت و گاز و صنایع شیمیایی
• شرکت میتسوبیشی موتورز: خودرو، خودروی لوکس، وسیله نقلیه تجاری
• شرکت میتسوبیشی الکتریک: تولید پنل‌های فتوولتاییک، تجهیزات برق خورشیدی، انواع حس‌گرها، سیستم‌های راداری و ماهواره‌های مخابراتی، پمپ‌های حرارتی، پله برقی و آسانسور، دستگاه‌های تهویه مطبوع، کولرهای گازی و کمپرسور، سیستم‌های اتوماسیون صنعتی و روبات‌های صنعتی، ماشین‌های الکتریکی و خط‌نورد

1. هیتاچی Hitachi

شرکت هیتاچی یکی از بزرگترین و موفق­ترین شرکت­ها در ژاپن و در ردیف بزرگترین شرکت­های جهانی قرار دارد. محصولات الکترونیکی، ماشین آلات و تجهیزات فنی تولیدی این شرکت یکی از بهترین ها در جهان بوده و ارزش آن در بازار حدود 36 میلیارد دلار می باشد. زمینه­های فعالیت این شرکت شامل موارد ذیل است: سیستم‌های مخابراتی و سامانه‌های اطلاعاتی، سخت‌افزارهای رایانه‌ای، تجهیزات الکتریکی، سیستم‌ها و تجهیزات نیروگاهی، زیرساخت‌های شهری و صنعتی، صنعت خودروسازی، لوازم و قطعات الکترونیکی، ماشین‌آلات ساخت‌وساز، سازه‌های فلزی، فناوری هوافضا و ارائه خدمات مالی.

1. شرکت بریجستون: تولیدکننده تایر و قطعات اتومبیل و کامیون
2. شرکت کیوسرا: سیستم‌های تولید انرژی خورشیدی، تجهیزات مخابراتی، تجهیزات تصویربرداری، قطعات الکترونیکی، پکیج‌های نیمه‌رسانا، ابزارهای برش، تجهیزات پزشکی و دندان‌پزشکی
3. شرکت توشیبا: تجهیزات فناوری اطلاعات و ارتباطات، قطعات الکترونیکی، سیستم‌های برقی، زیرساخت‌های شهری و صنعتی، لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی، لوازم اداری و دفتری، ابزارهای روشنایی، تجهیزات نورپردازی و نیز ارائه خدمات لجیستیکی.
4. شرکت صنایع سنگین کاوازاکی: این شرکت در ابتدا به عنوان یک شرکت کشتی‌سازی شروع به فعالیت کرد، اما در ادامه با تولید محصولاتی نظیر موتور سیکلت، وسایل نقلیه، جت‌اسکی، شناور، تراکتور، قطار کوچک و موتور؛ خطوط تولید آن، مستقیماً مصرف کنندگان را مورد توجه قرار داد. این شرکت یکی از پنج شرکت بزرگ ژاپنی طرف قرارداد برای ساخت قطعات هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ است.
5. شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی: ماشین‌های ریلی، فناوری هوافضا، کشتی‌سازی، ساخت‌وساز، خودرو
6. شرکت اکیورا: تولیدکننده خودروهای لوکس، خودروهای اسپورت و سدان اسپورت شرکت هوندا
7. شرکت صنایع سنگین سومیتومو: به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از شرکت سومیتومو، در زمینه ساخت، انواع کشتی و شناور، پل‌ها و سازه‌های فولادی، تجهیزات انتقال برق، ماشین‌آلات صنعتی، شتاب‌دهنده‌های ذره‌ای، ریخته‌گری تزریقی و تولید سلاح‌های گرم فعالیت می‌کند.
8. شرکت کونیکا مینولتا: تولید تجهیزات اداری، ابزارهای هنرهای تجسمی، تجهیزات تصویربرداری پزشکی و ابزارهای اندازه‌گیری
9. شرکت مزدا: خودرو
10. شرکت سوبارو: به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از شرکت صنایع سنگین فوجی، وظیفه تولید خودروهای سواری آن را بر عهده دارد، مونتاژ خودروهای تویوتا.
11. شرکت تویوتا: خودرو
12. شرکت نیسان: خودرو
13. شرکت جی‌اکس هولدینگز: صنایع نفت و گاز، استخراج معادن و فلزات، صنایع شیمیایی و پتروشیمیایی
14. شرکت نیپون اویل: نفت خام، بنزین، پتروشیمی
15. شرکت هینو: ساخت موتورهای دیزلی، انواع کامیون‌ها و اتوبوس‌ها
16. شرکت کانای: تولیدکننده پوشش کاردینگ ماشین‌آلات، تولید منسوجات بی بافت
17. شرکت ان‌تی‌تی دوکومو: ارائه‌کننده خدمات تلفن ثابت، تلفن تصویری، تلفن همراه، اینترنت و پست الکترونیکی (ایمیل، پیام کوتاه و اس‌ام‌اس) است.
18. شركت ريلي CENTRAL RAILWAY JAPAN: یکي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي ريلي ژاپن است و ساخت قطارهای معلق (مگنتیک-لویتیشن) را بین ماگویا و اوساکا را در دست دارد.
19. شرکت نيپون سيكو (NSK): علاوه بر فعاليت در حوزه ريلي در زمينه توليد خودرو، توليد قطعات مربوطه و موتور هيبريدي و برقي نيز فعاليت دارد
20. شرکت ميتسويي زوسن: ساخت انواع شناور و كشتي و همچنين قطعات مرتبط
21. شرکت‌های نفت میتسوبیشی، ژاپکس، NIPPON OIL، INPEX ماروبنی و چیودا، كوزومواويل، نیپون اویل و UBE INDUSTRES: اکتشاف، تولید، استخراج، پالایش نفت و محصولات پتروشیمی
22. شرکت آساهی کاسی: تولید مواد شیمیایی و داروهای شیمیایی
23. اوبه اینداستریز: تولید مواد شیمیایی، محصولات پتروشیمی و داروهای شیمیایی، سیمان، بتن و زغال سنگ همچنین ساخت ماشین‌آلات صنعتی و ماشین‌آلات ریخته‌گری تحت فشار
24. شرکت استلاس: داروسازی
25. شرکت ایزای: داروسازی
26. شرکت سیکو: ساعت سازی
27. شرکت کاسیو: ساعت سازی
28. شرکت تاکدا: داروسازی، تمرکز اصلی آن، بر تولید داروهای مرتبط با سرطان‌شناسی، التهاب، عصب‌شناسی و پزشکی گوارش معطوف می‌باشد.
29. شرکت تیجین: شرکت هلدینگ صنایع شیمیایی است، که در زمینه تولید طیف وسیعی از مواد شیمیایی و پلاستیک، فعالیت می‌کند. این شرکت مالکیت و مدیریت چندین شرکت تابعه را برعهده دارد، که در حوزه‌های نساجی، تولید الیاف، الیاف کربن و پلی‌استر، همچنین داروسازی و ارائه خدمات فناوری اطلاعات اشتغال دارند.
30. شرکت دایچی سانکیو: داروسازی
31. شرکت داینیپون سومیتومو فارما: شرکت داروسازی ژاپنی است، که در زمینه تولید داروهای شیمیایی، محصولات زیست‌فناوری، ابزارهای تشخیص و افزودنی‌های غذایی فعالیت می‌نماید.
32. شرکت سومیتومو کمیکال: داروی شیمیایی، مواد شیمیایی
33. شرکت شیونوگی: تولید داروی شیمیایی، تجهیزات زیست‌فناوری، تجهیزات پزشکی و ابزارهای تشخیص
34. شرکت میجی هولدینگز: داروهای شیمیایی
35. شرکت نیسان کمیکال: تولید مواد شیمیایی، داروسازی و محصولات شیمیایی کشاورزی
36. شرکت ابارا کورپوریشن: تولید ماشین‌آلات صنعتی در زمینه طراحی، ساخت و فروش پمپ‌های صنعتی و پمپ خلأ، انواع کمپرسورها، چیلر و دستگاه‌های تهویه مطبوع، انواع توربین‌ها، پیل‌های سوختی، برج‌های خنک‌کننده و رآکتورهای هسته‌ای
37. شرکت تایو یودن: تولید نیم‌رساناها، القاگرها، مقاومت و خازن، دیسک‌های نوری، سی‌دی-رام و دیسک‌های بلو-ری، تجهیزات وای-فای و بلوتوث، فیلترهای الکترونیکی، القاگرها، وریستورها و ترمیستورها
38. شرکت فوجیتسو: تجهیزات الکترونیکی، مخابراتی و فناوری اطلاعات
39. شرکت فوروکاوا الکتریک: تجهیزات الکتریکی ژاپنی در زمینه تولید لوازم الکترونیکی خودرو، کابل‌های برق، سیم‌های مسی، سیم‌کشی الکتریکی، قطعات الکترونیکی، فیبرهای نوری و تولید قطعات آلومینیمی
40. شرکت یاسکاوا: تجهیزات الکتریکی در زمینه طراحی و تولید تجهیزات رباتیک، مکاترونیک و روبات‌های صنعتی، سوئیچ‌ها، موتورهای خودمهار و درایوهای فرکانس‌متغیر، همچنین ارائه خدمات مهندسی سیستم‌ها و فناوری اطلاعات فعالیت
41. شرکت یاماها موتور: خودرو سازی
42. شرکت یاماها: آلات موسیقی، موتورسیکلت، تجهیزات ورزشی قدرتی و الکترونیکی
43. شرکت چیودا کورپوریشن: شرکت خدمات مهندسی ژاپنی است، که به‌عنوان یک پیمان‌کار ای‌پی‌سی در زمینه احداث کارخانجات تولید محصولات پتروشیمی، مواد شیمیایی، پالایشگاه‌های نفت، پالایشگاه‌های گاز و پایانه‌های ال‌ان‌جی، نیروگاه‌های برق و سایر واحدهای صنعتی فعالیت می‌کند.
44. شرکت کوبه استیل: طراحی و ساخت محصولات بر پایه مس، تجهیزات آلومینیمی و تیتانیمی، فولاد ضد زنگ، ربات‌های جوشکاری، ورق‌های آلومینیومی، آلیاژهای آلومینیوم، تجهیزات آهنگری، ماشین‌آلات فلزکاری، جرثقیل، لودر، بیل مکانیکی زیرساخت‌های نیروگاه هسته‌ای و ماشین‌آلات راه‌سازی
45. شركت GC: توليد كننده انواع مواد نو و تجهيزات در زمينه دندانپزشكي
46. شركت TORAY : يك هولدينگ فعال در حوزه‌هاي مواد نو
47. شركت (AGC) ASAHI GLASS: توليد كنند انواع مواد الكترونيكي، مواد شيميايي و سراميك‌ها
48. شرکت سوزوکی: تولید خودروهای چهارچرخ محرک، خودروهای همه‌جارو، موتورسیکلتها، ویلچرها و طیف وسیعی از موتورهای درون‌سوز
49. شرکت یوکوهاما: لاستیک
50. شرکت تاکاتا: تولید قطعات جانبی انواع خودرو
51. شرکت کانسای: رنگ خودرو
52. شرکت آیسین سیکو: تولید قطعات خودرو، موتورهای درون‌سوز، سیستم‌های ترمز، جعبه‌دنده‌های خودکار، پمپ‌های حرارتی، سلول‌های خورشیدی رنگ‌حساس خودروی برقی دوگانه، و میل گاردان

شرکت جاتکو: گیربکس‌های اتوماتیک

1. شرکت میتسویی: استخراج معادن و فلزات، صنایع نفت و گاز و صنایع پتروشیمی، خدمات مالی، بانکداری و بیمه، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، صنعت نساجی و کشاورزی، صنایع خودروسازی و صنایع سنگین، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، خدمات لجستیکی و ترابری
2. شرکت ایتوچو: بهره برداری از میادین نفتی، ماشین‌آلات، انرژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات
3. پاناسونیک Panasonic : ابرشرکت صنایع الکترونیکی ژاپنی چندملیتی است، که دفتر مرکزی آن در کادوما، اوساکا قرار دارد و طیف وسیعی از تجهیزات الکترونیکی و مخابرات ، لوازم خانگی را تولید می­کند.
4. نینتندو Nintendo : شرکت ژاپنی تولیدکننده بازی‌های ویدیویی است که یکی از ثروتمندترین و با ارزش‌ترین شرکت‌ها در بازار ژاپن است. بازی‌های ماریو، پوکمون و افسانه زلدا از معروف‌ترین بازی‌های شرکت نینتندو هستند. این شرکت حدود ۱۲۰ سال قدمت دارد.
5. سونی SONY : یک ابرشرکت خوشه‌ای ژاپنی چندملیتی است، که در زمینه تولید لوازم الکترونیکی، صنعت بازی‌های ویدئویی و تجهیزات سرگرمی، صنعت موسیقی و فیلم، همچنین ارائه خدمات مالی فعالیت می‌کند.
6. شارپ Sharp: ابرشرکت صنایع الکترونیکی ژاپنی مستقر در اوساکا است، که طراح و تولیدکننده دامنه گسترده‌ای از محصولات و کالاهای الکترونیکی می‌باشد. امروزه ابرشرکت شارپ پس از سامسونگ، ال‌جی، سونی و پاناسونیک، به‌عنوان پنجمین تولیدکننده تلویزیون در جهان، شناخته می‌شود. این ابرشرکت بزرگترین تولیدکننده تجهیزات اداری در جهان به‌شمار می‌آید، سهام ابرشرکت شارپ در بازارهای بورس توکیو و بورس اوساکا معامله می‌شود.
7. فوجی فیلم FUJIFILM: یک شرکت چندملیتی عکاسی و ژاپنی است که در توکیو تأسیس شد. بیشتر فعالیت‌های فوجی‌فیلم در زمینه توسعه و تولید و فروش و خدمات فیلم‌های رنگی و دوربین‌های دیجیتال و وسایل ظهور عکس، کاغذ رنگی، مواد شیمیایی ظهور و سایر وسایل عکاسی است.
8. نیکون Nicon : یک ابرشرکت ژاپنی چندملیتی است که مقر آن در توکیو قرار دارد. نیکون در زمینه طراحی و تولید دوربین عکاسی و عدسی‌های اپتیک فعال است. واحد پژوهش نیکون همواره پیشتاز جدیدترین فناوری‌ها در طراحی و تولید ملزومات عکاسی از جمله موتورهای اولتراسونیک، نورسنجی سه‌بعدی، مدارهای پرسرعت و پردازنده‌های قدرتمند موتور اتوفوکوس و واپسین فناوری در زمینه اضافه نمودن ویدیوپروژکتور در تولیدات دوربین دیجیتال بوده‌است.
9. کونیکا Conica: شرکت ژاپنی تولید کننده لوازم عکاسی، فیلم عکاسی و فیلم‌برداری و چاپگر لیزری بود. این شرکت که کار خود را در سال ۱۸۷۳ آغاز کرده بود سرانجام با پیوستن به شرکت مینولتا در سال ۲۰۰۳، شرکت کونیکا مینولتا را تشکیل داد. کونیکا مینولتا عملا شرکت الکترونیکی ژاپنی است، که در زمینه تولید تجهیزات اداری، ابزارهای هنرهای تجسمی، تجهیزات تصویربرداری پزشکی و ابزارهای اندازه‌گیری فعالیت می‌نماید.
10. الیمپوس: شرکت ژاپنی تولیدکننده تجهیزات تصویربرداری و محصولات اپتیک است، که در تاریخ ۱۲ اکتبر ۱۹۱۹ تأسیس شد، که ابتدا در زمینه ساخت میکروسکوپ و دماسنج فعالیت می‌نمود. در اواخر سال ۲۰۱۱، این شرکت، در پی یک رسوایی مالی، مدیرعامل بریتانیایی خود را اخراج نمود. این رسوایی بسرعت ارزش سهام این شرکت را به میزان ۷۵٪ کاهش داد! این رسوایی که برخی از اعضای هیئت مدیره شرکت الیمپوس نیز در آن درگیر بودند، یکی از بزرگترین ضررهای مالی در تاریخ شرکت‌های بزرگ ژاپن را، به این شرکت وارد نمود. در ماه ژوئن سال ۲۰۱۲، شرکت المپوس اعلام کرد، که ۲۷۰۰ نفر از کارکنانش یا ۷٪ درصد از نیروی کار جهانی خود را، تا پایان ماه مارس سال ۲۰۱۴ از دست خواهد داد.
11. توشیبا Toshiba : ابرشرکت خوشه‌ای ژاپنی چندملیتی است، که در حوزه‌های تجهیزات ارتباطاتی، قطعات الکترونیکی، سامانه‌های برق، زیرساخت‌های شهری و صنعتی، لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی، لوازم اداری و دفتری، ابزارهای روشنایی، تجهیزات نورپردازی و نیز ارائه خدمات لجیستیک فعالیت می‌نماید.
12. کنن Canon : ابرشرکت صنایع الکترونیکی و تجهیزات پزشکی ژاپنی چندملیتی است، که در طراحی و تولید دوربین‌ها و تجهیزات جانبی عکاسی و تصویربرداری تخصص ویژه‌ای دارد. ستاد مرکزی ابرشرکت کانن در توکیو، ژاپن قرار دارد و محصولات این ابرشرکت شامل دوربین عکاسی، دستگاه‌های دستگاه‌های فتوکپی و چاپگرهای رایانه، دوربین‌های دیجیتال و ویدئویی، دوربین‌های تک‌لنزی بازتابی و پویشگر می‌باشد. بر اساس فهرست مجله فورچون نام ابرشرکت کانن در ردیف ۱۵۴ از ۵۰۰ شرکت برتر جهان قرار دارد.

جمع‌بندی

اقتصاد ژاپن یکی از پیشرفته‌ترین و متنوع‌ترین اقتصادهای دنیا است که به دلیل نوآوری، بهره‌وری بالا و تجارت بین‌المللی قوی شناخته می‌شود. با این حال، مشکلاتی نظیر جمعیت سالخورده و بدهی عمومی بالا، چالش‌هایی برای رشد و پایداری این اقتصاد ایجاد کرده‌اند.

1. Keiretsu

   کایرتسو (Keiretsu) به گروهی از شرکتها گفته می شود که فعالیتهای تجاری مرتبط و سهامداران مشترک دارند. کایرتسو مفهومی غالب در اقتصاد قرن بیستم ژاپن بود. اعضای این شرکتها با مرکزیت یک بانک هر یکی سهمی کوچک از شرکت دیگر را در مالکیت خود دارند. این سیستم ، مدیریت شرکتها را از نوسانات قیمت سهام محافظت کرده و همچنین مانع برتری یافتن مالکیت هر یک بر دیگری می­شود و در نتیجه شرایطی را فراهم می آورد که هر یک از شرکتها امکان برنامه­ریزی بلندمدت در پروژه های نوآورانه را داشته باشند. این مفهوم عنصر اساسی صنعت خودروسازی ژاپن نیز می­باشد. ↑

2. Meiji Ishin ↑
3. asset bubble:

   حباب دارایی زمانی است که دارایی هایی مانند مسکن ، سهام یا طلا به طور چشمگیری در یک دوره کوتاه مدت افزایش می یابند که با ارزش محصول پشتیبانی نمی شود. مشخصه بارز این حباب ، شور و نشاط غیر منطقی است – پدیده ای که همه در حال خرید دارایی خاصی هستند. ↑

4. quantitative easing ↑