در تازه‌ترین اظهار نظرهای جنجالی، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، بار دیگر تیغ انتقادات خود را متوجه سیاست‌های ارزی ژاپن و چین کرد. ترامپ با لحنی صریح به رهبران دو قدرت اقتصادی شرق آسیا هشدار داد که بازی با ارزش پول‌های ملی‌شان دیگر قابل‌قبول نیست و چنین اقداماتی به زیان تولیدکنندگان و اقتصاد آمریکا تمام خواهد شد. در ادامه با آخرین اخبار فارکس همراه کالج پیپس باشید.

این اظهارات، که هم‌زمان با اجرای تعرفه‌های جدید آمریکا بر کالاهای وارداتی از مکزیک و کانادا منتشر شد، بار دیگر فضای بازارهای مالی جهانی را آشفته کرد. طبق سیاست‌های تازه، تعرفه‌های سنگین ۲۵ درصدی بر کالاهای مکزیکی و کانادایی و همچنین افزایش تعرفه‌های واردات از چین به ۲۰ درصد، به اجرا درآمد؛ اقدامی که نشان از تشدید تنش‌های تجاری میان واشنگتن و شرکای تجاری‌اش دارد.

سخنان ترامپ به سرعت اثر خود را نشان داد و بازار سهام ژاپن، به ویژه شاخص نیکی، نزدیک به ۲ درصد سقوط کرد. همزمان، ارزش ین ژاپن در برابر دلار آمریکا تقویت شد و از محدوده ۱۵۰ ین به ازای هر دلار، به سطح ۱۴۸.۶۰ رسید. این جهش ناگهانی، بیانگر نگرانی سرمایه‌گذاران از آینده سیاست‌های تجاری و ارزی آمریکا بود.

ترامپ در سخنان خود در کاخ سفید تاکید کرد که بارها مستقیماً با رئیس‌جمهور چین و مقامات ارشد ژاپن تماس گرفته و به آنها اعلام کرده که ادامه روند تضعیف عمدی ارزش پول‌هایشان غیرقابل‌قبول است. به گفته او، چنین اقداماتی رقابت را برای شرکت‌های آمریکایی، از جمله سازندگان ماشین‌آلاتی مانند کاترپیلار، بسیار دشوار می‌کند. ترامپ صراحتاً گفت اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، واشنگتن ناگزیر است از ابزار تعرفه‌ای برای جبران این نابرابری استفاده کند.

در پاسخ به این اظهارات، وزیر دارایی ژاپن، کاتسونوبو کاتو، اعلام کرد که سیاست‌های ارزی ژاپن کاملاً با توافقات گروه هفت و همچنین مذاکرات دوجانبه با مقامات آمریکایی، از جمله وزیر خزانه‌داری، همخوانی دارد. او تاکید کرد که ژاپن هیچ برنامه‌ای برای کاهش عمدی ارزش ین ندارد.

نخست‌وزیر وقت ژاپن، شیگرو ایشیبا نیز در پارلمان گفت که سیاست کاهش عمدی ارزش ین در دستور کار دولت نیست و تا کنون هیچ تماسی از سوی ترامپ درباره نرخ ارز دریافت نکرده است.

چشم‌انداز بانک مرکزی ژاپن و چین در برابر فشارهای آمریکا

در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، بارها اتهام تضعیف عمدی ارزش پول‌های ملی متوجه ژاپن و چین شد. در آن زمان، زنجیره‌ای از اقدامات متقابل تعرفه‌ای میان واشنگتن و پکن، ارزش یوان چین را طی دو سال بیش از ۱۲ درصد کاهش داد. با این حال، در ماه‌های اخیر چین تلاش کرده نوسانات یوان را مهار کند تا بخشی از تنش‌ها را کاهش دهد.

کارشناسان بازار ارز معتقدند که برخلاف ادعاهای ترامپ، چین و ژاپن در حال حاضر هیچ علاقه‌ای به کاهش ارزش پول‌های خود ندارند. از نگاه تحلیلگران، هر دو کشور در تلاش هستند تا از نوسانات شدید جلوگیری کرده و اعتماد بازارهای جهانی را حفظ کنند.

در ژاپن نیز مقامات به شدت نگرانند که سخنان مستقیم ترامپ درباره ین، ثبات بازارهای مالی این کشور را برهم بزند و برنامه‌های احیای اقتصادی را با مانع مواجه کند. در حالی که ین ضعیف معمولاً به سود صادرکنندگان ژاپنی است، کاهش بیش از حد ارزش ین، بهای واردات را افزایش می‌دهد و فشار سنگینی به مصرف‌کنندگان وارد می‌کند.

هفته گذشته، آتسوشی میمورا، دیپلمات ارشد ارزی ژاپن، اعلام کرد که تقویت اخیر ین نشانه‌ای از سلامت اقتصادی کشور و همچنین احتمال افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی ژاپن است.

ژاپن همواره تلاش کرده در نشست‌های گروه هفت و گروه بیست، این توافق را زنده نگه دارد که نوسانات بیش از حد در بازار ارز، به زیان همه اقتصادهای بزرگ است. این استدلال به ژاپن اجازه می‌دهد در مواقع اضطراری برای مهار نوسانات شدید، مستقیماً در بازار ارز مداخله کند.

انتقادات ترامپ از ارزش ین، فشار مضاعفی بر بانک مرکزی ژاپن وارد کرده است. در حالی که این بانک به تازگی پس از یک دهه سیاست‌های انبساطی، به تدریج نرخ بهره را افزایش داده، اما ترس از واکنش منفی ترامپ و پیامدهای آن بر رشد اقتصادی ژاپن، روند تصمیم‌گیری را دشوارتر کرده است.

برخی تحلیلگران معتقدند همین انتقادات ترامپ، ممکن است دست بانک مرکزی را برای افزایش بیشتر نرخ بهره بازتر کند. چرا که در شرایط فعلی، ژاپن نمی‌تواند با خرید ین و فروش دلار مستقیماً در بازار دخالت کند و تنها ابزار پیش‌روی آن، افزایش نرخ بهره است.

بانک مرکزی ژاپن سال گذشته با پایان دادن به برنامه محرک مالی بزرگ خود، نشان داد که اقتصاد کشور پس از سال‌ها رکود، به مرحله تثبیت رسیده است. با عبور تورم از مرز ۲ درصد برای سه سال پیاپی، اکنون زمینه برای افزایش تدریجی نرخ بهره فراهم شده و بسیاری از کارشناسان انتظار دارند در سه‌ماهه سوم سال جاری، نرخ بهره به ۰.۷۵ درصد برسد.

اختلافات ارزی میان آمریکا، ژاپن و چین تنها یک مسئله فنی در حوزه اقتصاد نیست، بلکه بازتابی از تغییر توازن قدرت در نظام اقتصادی جهانی است. آمریکا به عنوان اقتصاد اول جهان، دیگر حاضر نیست دست روی دست بگذارد و شاهد تضعیف رقابتی ارزهای رقبای آسیایی باشد. در مقابل، ژاپن و چین نیز می‌دانند که در دنیای به‌هم‌پیوسته امروز، ثبات ارزی کلید حفظ رشد پایدار و اعتماد سرمایه‌گذاران است. در این میدان پرتنش، آینده روابط تجاری و اقتصادی سه قدرت بزرگ، بیش از هر زمان دیگری به مهارت دیپلماسی اقتصادی و مدیریت هوشمندانه وابسته خواهد بود.

آخرین اخبار بازارهای مالی در یک نگاه با کالج پیپس